Jonkowo

Wieś lokowana w 1345 r. przez biskupa warmińskiego Hermana z Pragi pod pierwotną nazwą Hogenbuche, oznaczającą w języku niemieckim Wysokie Buki - mieszkańcy nie przyjęli jej. Późniejsza nazwa wsi została utworzona od nazwiska pierwszego sołtysa o imieniu Jonekony. Pierwszy kościół powstał w Jonkowie w latach 1350-1375 i był drewniany. W 1356 r. biskup warmiński Jan Stryprock zapisał wieś kapitule kolegiackiej w Dobrym Mieście. Jonkowo zostało spalone podczas wojny trzynastoletniej przez wojska krzyżackie. Opuszczone włóki zasiedlał nowymi osadnikami w latach 1516, 1518 i 1521 Mikołaj Kopernik, który był administratorem dóbr kapituły warmińskiej. Parafia w Jonkowie pojawiła się w wykazie parafii warmińskich pod koniec XV w. 14 lutego 1807 r. w Jonkowie przebywał Napoleon Bonaparte.
Corocznie organizowana jest tu Napoleoniada, czyli rekonstrukcja bitwy pomiędzy wojskami francuskimi i rosyjsko-pruskimi, która nawiązuje do wydarzeń z przełomu maja i czerwca 1807 roku. W tym czasie okolice Olsztyna zajmowały wojska francuskie, które cały czas nękały podjazdy rosyjskie i żołnierzy armii pruskiej (Napoleon przygotowywał się do decydującej rozprawy, która nastąpiła 14 czerwca 1807 r. pod Frydlandem - okolice Królewca). Z polecenia Cesarza Francuzów w Jonkowie, Łupstychu i kilku innych miejscowościach przygotowano potężne reduty obronne na wypadek nagłego ataku przeciwnika.
Dziś Jonkowo to wieś gminna, która liczy 1500 mieszkańców.