...bo jestem stąd

Niewidzialne blizny. Koleiny w umyśle. Widziałem tyle obrzydliwości, zepsucia, zła. To wszystko stało się już częścią mnie. O mojej tożsamości stanowią przecież własne doświadczenia. Tak jest z każdym. Stanowimy zbiór doświadczeń.
Cartet Coleman, Historia Cage'a
Dziś odwołanie do historii Warmii.
Czekałem na ten dokument kilkanaście dni. Pojawił się. To poruszający obraz poszukiwania tożsamości Warmiaków. Przewodnikiem po opowieści jest Krzysztof Ziemiec, dziennikarz Telewizji Polskiej, który prowadzi wędrówkę przez północne tereny obecnej Polski. Tematem przewodnim są tragiczne mordy dokonywane przez Armię Czerwoną w 1945 roku. ZSRR przygotowywał się do zajęcia Prus Wschodnich już od 1942 roku. W planie było włączenie tych ziem do Rosji. Państwowy Komitet Obrony ZSRR wydał decyzję, by po zajęciu Prus wywieźć wartościowe mienie oraz ludzi. Z Olsztyna wywieziono około 8 tysięcy kobiet z dziećmi i starców, część zginęła w trakcie długiej podróży. Kolejną straszną datą był 8 maja. Armia Czerwona podpalała centra miast, wsie i znęcała się nad ludnością cywilną. Świadkowie tych wydarzeń stali się ofiarami gwałtów, przesiedleń i wywózek do Związku Radzieckiego - właśnie o tym mówią bohaterowie filmu. Ziemiec ukazuje też historię wewnętrznych rozetek Polaków i Niemców zamieszkujących ten region, wiary w Boga, pytań o człowieczeństwo. Polecam uwadze.

Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Linkowski
Produkcja: Argentum Film Studio, Telewizja Polska S.A. // 2014
Premiera telewizyjna: 23 lutego 2015 r. TVP 1

Oprócz dokumentu Bo jestem stąd polecam też album, który wpadł mi w ręce kilka lat temu, Fotograf przyjechał! - Der Fotograf ist da!
Książka jest ukazaniem mieszkańców dawnych Prus Wschodnich na fotografiach pochodzących ze zbioru Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu. W 1893 r. właśnie w tym mieście powołano urząd Prowincjonalnego Konserwatora Zabytków Prus Wschodnich. Jego zadaniem było przygotowanie wiedzy o zabytkach, gromadzenie dokumentacji obiektów, działalność oświatowa i pośrednictwo w przyznawaniu właścicielom zabytków zapomóg państwowych na ich właściwą konserwację. Przy okazji fotografowano te tereny.
Album zawiera fotografie wykonane pod koniec XIX i na początku XX wieku, które przedstawiają zwykłych bohaterów lub znane miejsca. Ludzie zostali sfotografowani w pracy, na spacerach, w domach. W tej serii została wydana też książka Prusy Wschodnie. Dokumentacja historycznej prowincji.



Fotograf przyjechał! - Der Fotograf ist da!
Autorzy: Jan Przypkowski, Piotr Jamski
Wydanie: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2005