Tam, gdzie najchłodniej – zamkowe piwnice w Lidzbarku Warmińskim i klasztorne krużganki w Krośnie koło Ornety

Jest moc. Upały trwają, a jedyną ochłodą od nich są jeziora lub klimatyzacja. Moja rowerowa wyprawa zaczyna się w Lidzbarku Warmińskim – tu zamek biskupów warmińskich, a kończy w Krośnie i Ornecie – sanktuarium oraz podcienie w kamienicach na rynku okalających budynek ratusza. Zapewniam, że też będzie chłodno. Do tego dobre nawodnienie, prowiant w sakwie, a dookoła malownicza trasa z Lidzbarka do Ornety, po starotorzu dawnej linii kolejowej przez Łaniewo, Wolnicę. Taki plan na dziś.

Zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim

Dziedziniec lidzbarskiego zamku ze względu na krużganki przypomina dziedziniec Królewskiego Zamku na Wawelu. Z niego przechodzi się po kamiennych schodach na główną kondygnację, gdzie znajdują się pomieszczenia reprezentacyjne. W czasach, gdy nie było jeszcze pałacu biskupa Wydżgi, na pomieszczenia mieszkalne wykorzystywane były sale drugiego piętra w skrzydle zachodnim i północnym. A piwnice to mój ulubiony temat, szczególnie w upalne dni, które bardzo mnie męczą. Panuje w nich stała temperatura 12 stopni, a  wilgotność powietrza może wynosić nawet powyżej 90 proc. Zamkowe piwnice służyły jako magazyny żywności i więzienie. Były tu też piece do ogrzewania komnat ciepłym powietrzem. W pomieszczeniach parteru głównej bryły zamku znajdowały się kuchnia, browar, piekarnia, magazyny żywnościowe, a w południowym skrzydle zbrojownia i szkoła dla chłopców pruskich.

Sanktuarium pw. Nawiedzenia NMP i św. Józefa w Krośnie

8 września 1720 roku biskup Teodor Potocki w obecności siedmiu kanoników katedralnych i czterech dobromiejskich dokonał poświęcenia kościoła w stanie surowym, nadając mu zachowany do dziś tytuł Nawiedzenia NMP i św. Józefa. Krośnieński kościół i jego otoczenie budowano w latach w latach 1709-1759. Budowa zespołu pielgrzymkowego w Krośnie wzorowana była na znanym założeniu architektonicznym Świętej Lipki. Kościół, obejścia krużgankowe z kaplicami narożnymi i dom kongregacji wybudowane zostały z czerwonej cegły i pokryte tynkiem. Budowę krużganków rozpoczęto 1726 roku. Powstało wtedy skrzydło wschodnie wraz z flankującymi je kaplicami. W następnym roku wzniesione zostały skrzydła południowe i północne, wchodzące w budynek kongregacji księży. Nakryte dwuspadowymi dachami krużganki otwierają się na dziedziniec filarowymi arkadami.

Szlak rowerowy rozpoczyna się przy skrzyżowaniu dróg na Lubomino i Ornetę, biegnie nasypem kolejowym przez blisko 30 kilometrów. Na szlaku urządzono przystanki do odpoczynku w miejscach stacji kolejowych. Mijamy też stare wiadukty oraz typowe warmińskie wsie, z budynkami z drewna i czerwonej cegły. Szlak kończy się w Ornecie, gdzie przed wiaduktem kolejowym odbijamy do Krosna. Długość trasy to ok. 30 km, przebieg trasy: Lidzbark Warmiński-Długołęka-Bobrownik-Łaniewo-Poborowo-Wolnica-Opin-Krosno-Orneta. Powyższą linię kolejową otwarto 1 września 1905 roku, rozebrano w 1945 roku.