Rzeka Wadąg | Zimowy spacer wzdłuż północnych granic Olsztyna

Rzeka Wadąg | Zimowy spacer wzdłuż północnych granic Olsztyna

Rzeka Wadąg bierze swój początek w jeziorze Wadąg i jest prawym dopływem Łyny. Główny odcinek tej krótkiej rzeki płynie przez tereny leśne tuż przy granicy administracyjnej Olsztyna. W wielu miejscach kamieniste dno i szybki nurt tworzą bystrza. W początkowym i końcowym biegu, gdzie znajdują się małe elektrownie, tworzy rozlewiska. Pomiędzy elektrowniami nurt gwałtownie przyspiesza. Rzeka Wadąg ma też filmowy występ. Tuż przed ujściem do Łyny, płyniemy pod łukowym mostem, a z niego to, w 7. odcinku serialu "Stawka większa niż życie" do rzeki Wadąg spadł samochód z nadradcą Gebhardtem, który przyjechał tu po skarb zakopany w 1939 roku. Ujęcie to pojawia się, także w serialowej czołówce. Zapraszam na zimowy spacer wzdłuż północnych granic Olsztyna, od wsi Wadąg do Dywit.

Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Wadąg ma 68 km długości. Wypływa jako Kanał Dymerski na południowy wschód od Biskupca, we wsi Gisiel. Przepływa przez jeziora: Kraksy, Dadaj, Tumiańskie, Jezioro Pisz, Wadąg. Główny jej dopływ to rzeka Kiermas.
Rzeka Wadąg

Rzeka Wadąg | Zimowy spacer wzdłuż północnych granic Olsztyna

Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg

Elektrownia wodna mała na rzece Wadąg

Rzeka Wadąg

W roku 1921 miasto Olsztyn odkupiło od prywatnego właściciela dawny młyn, przerobiony na elektrownię na rzece Wadąg. Młyn istniał od 1338 roku. Pierwsi właściciele założonej wówczas wsi nad rzeką i je­ziorem- Johannes i Petrus, płacili kapitule warmińskiej raz w roku sześć marek czynszu. W 1715 roku kapituła zarekomendowała rozbudowanie młyna. W rezultacie wyrabiano zarówno mąkę, jak i papier. W tym okresie właścicielem młyna był Johann Hempell. Jego syn w latach 1764-1771 sprawował władze jako burmistrz Olsztyna. Po pierwszym rozbiorze Polski, w wyniku którego Warmia trafiła pod panowanie Prus, dzierżawca zobowiązywał się, że młyn wraz z budynkami, śluzy, mosty, tamy i węgornię będzie utrzymywał w dobrym stanie. Wpływy z młyna zwiększyły się dzięki pro­dukcji mocniejszego i lepszego papieru. Po kilkukrotnych zmianach właścicieli w XIX w. młyn na Wadągu stał się 26 lipca 1866 roku własnością Carla Ganswindta z Vogtshaf. Żeby poprawić jego rentowność, nowy właściciel od razu zlikwidował produkcję papieru. W 1923 roku Ganswindt przebudował młyn na elek­trownię wodną, a rok później, w listopadzie 1924 roku sprzedał Spółce Stadtische Betriebswerke Allenstein GmbH, dostarczającej energię elektryczną Olszty­nowi. W tym właśnie roku rozpoczęła się trzyletnia modernizacja Elektrowni wodnej Łyna. Wymusił ją przestrzenny roz­wój miasta. Wymieniono wtedy wszystkie maszy­ny i urządzenia. Siłownia była elementem dużego budynku, który uległ całkowitemu zniszczeniu w czasie II Wojny Światowej. Po wojnie odbudowano obiekt tylko na potrzeby samej siłowni.

Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Rzeka Wadąg
Zanim podjęto decyzję o budowie mostu mieszkańcy Dywit i okolic przez stulecia korzystali wyłącznie z mostu w miejscowości Wadąg, który nosił nazwę Königsbrücke, czyli most królewski, ponieważ przebiegał tamtędy główny trakt komunikacyjny z południa Prus Wschodnich do Królewca. Skrócenie drogi było trafną decyzją. W 1859 r. rozpoczęto budowę nowego traktu i zarazem mostu. Ten jednak po bardzo krótkim czasie eksploatacji zawalił się. Ponowne przywrócenie komunikacji nastąpiło jesienią 1862 r. Prace prowadzone były pod kierunkiem mistrza budowlanego Fölsche. W roku 1934 wykonano w tym miejscu kolejny most, do tej budowy użyto bloków granitowych, cegieł oraz żelbetu. Następne prace przeprowadzono wkrótce po drugiej wojnie światowej w 1949 r. Po modernizacji most wykonany był z ceglanego łuku, wspartego na kamiennych przyczółkach. Ze względu na postępujące uszkodzenia ceglanego sklepienia w 1975 roku nad obiektem nadbudowano tymczasową, składaną konstrukcję stalową, a od 1985 roku most został zamknięty dla ruchu kołowego. W latach 1986-87 całość przebudowano, zmieniając strukturę i gabaryty do stanu widocznego na zdjęciach. A na filmowym kadrze spadający samochód z nadradcą Gebhardtem.
Filmowy most na rzece Wadąg