Styczeń z Lidzbarkiem Warmińskim / #1 oraz warmińskie stacje na starej fotografii

Witajcie w 2016 roku. Wiem, że pewnie trzyma Was jeszcze gorączka sylwestrowej nocy, znam to z autopsji, zatem na rozbudzenie polecam dzisiejszy wpis. Serię z Lidzbarkiem Warmińskim zaczniemy od pozostałości po dworcu kolejowym. Dawniej przez Lidzbark Warmiński przetaczało się kilkanaście pociągów dziennie. Odjeżdżały stąd składy w kierunku Słobit-Bartoszyc, Sątop-Samulewa, Czerwonki-Korniewa w Obwodzie Kaliningradzkim (linia 224), Górowa Iławeckiego. Znajdowały się tu 3 perony oraz dwie kasy, lokomotywownia, wieża wodna. Stacja kolejowa została otwarta 1 października 1899 roku, całkowicie zamknięto ją w 2005 roku. 1 czerwca 1996 roku odjechał stąd ostatni pociąg pasażerski relacji Czerwonka-Lidzbark Warmiński. W 2011 roku widoczne były jeszcze elementy infrastruktury kolejowej. Dziś słychać tylko pogwizdywanie wiatru, z torowiska uczyniono drogę donikąd, straszą toalety i rzędy peronowych lamp. Z drugiej strony budynku znajdują się stanowiska obsługiwane przez firmę Mobilis. A kto wie, dlaczego H9-21 na zimę ubierają szaliki?

Poniżej warmińskie stacje na starej fotografii, o zatajonej katastrofie nieopodal Bisztynka, a następnym razem wkraczamy do centrum miasta Kraśnickiego Krasickiego przecież, polecam.

Stare dworce w Bisztynku, Reszlu, Braniewie, Braniewie Bramie, Olsztynie, Lidzbarku Warmińskim i już poza granicami Warmii – Tolkmicku.

Katastrofa kolejowa w Sątopach-Samulewie

Uciekamy od teraźniejszości i przenosimy się 61 lat wstecz. Jest 26 stycznia 1954 r. Mroźna zima doskwiera pracownikom i pasażerom polskich kolei. Tuż za stacją w Sątopach, warmińską wsią pomiędzy Bisztynkiem i Reszlem, zderzył się pociąg pasażerski z towarowym. Zginęło wówczas kilkadziesiąt osób. Sprawę zatajono, a dziś znana jest ona tylko z relacji świadków oraz akt sądowych. Krąży też o niej wiele sprzecznych informacji, gdyż peerelowskie media w tej kwestii milczały. Zebrałem kilka faktów, ale po kolei.

Dwa pociągi 

Pierwszy pociąg to skład osobowy relacji Białystok – Olsztyn – Gdynia, który był ciągnięty przez parowóz Pt 47-45. Za lokomotywą znajdował się wagon bagażowy, pięć wagonów osobowych 3. i 2. klasy oraz wagon chłodnia i pocztowy. Pociąg drugi, towarowy, kierował się do Korsz i przewoził 1780 ton węgla. Przed wyruszeniem w trasę kolejarze nie sprawdzili ile piasku zostało w zbiorniku (potrzebny był do posypywania szyn w razie poślizgu), nie odwodnili też główkowego zbiornika powietrznego. 26 stycznia 1954 r. o godzinie 11.15, zgodnie z kolejowym rozkładem jazdy, drugi pociąg miał minąć stację w Sątopach-Samulewie. Tak się nie stało, ponieważ już podczas trasy na jaw wyszła usterka, zestaw towarowy jechał bardzo wolno, w ostateczności doszło do rozerwania składu na dwie części. Pociąg zatem zatrzymał się nieopodal stacji w Górowie. Dopiero wieczorem, po połączeniu wagonów ruszył w dalszą drogę, kierując się do Sątop-Samulewa. Błędem było to, że kolejarze nie sprawdzili działania hamulców. 

Spóźnienie osobowego 

Na stacji w Korszach pociąg osobowy stał dłużej niż zaplanowano, gdyż czekał na skomunikowany z nim, opóźniony o 10 minut pociąg z Bartoszyc. Ludzie wsiadali do pierwszego wagonu za lokomotywą, tłocząc się, ponieważ to w nim było najcieplej - temperatura na zewnątrz przekraczała minus 30 stopni Celsjusza. Skład ruszył. Natomiast pociąg towarowy nie zatrzymał się pod semaforem wjazdowym i jechał przed siebie z prędkością około 30 km/h, ciągle przyspieszając. Maszynista zignorował znaki świetlne i dźwiękowe dawane przez dyżurnego ruchu. Z parowozu wyskoczyły dwie osoby. Pociąg rozciął rozjazd i wjechał na pojedynczy tor, którym poruszał się osobowy z Białegostoku.

Huk 

Do zderzenia doszło na 352 kilometrze 236 metrze szlaku. Była godzina 22.19. Na miejsce zdarzenia dotarła jedna karetka, inne ugrzęzły w zaspach. Mieszkańcy oraz pracownicy PGR-u w pośpiechu organizowali transport rannych (37 osób) do szpitala w Reszlu, wiele osób umarło na miejscu, pozostali mieli odmrożenia. W sumie zginęło 17 osób, 18. ranny umarł w szpitalu.

Winni 

Śledztwo trwało miesiąc. Sprawa aktem oskarżenia objęła czterech kolejarzy. Wszyscy byli – według sądu – winni zarzucanych im czynów. Na 6 lat więzienia skazano kierownika pociągu towarowego, na 2 i pół roku więzienia skazany został pomocnik maszynisty towarowego. Zapadły też dwa wyroki w zawieszeniu. Za niedopełnienie obowiązków na 8 m-cy i 6 m-cy skazano załogę parowozu, która nie sprawdziła piasku w parowozowni w Olsztynie.

Niezatrzymanie się pociągu towarowego spowodowane było awarią hamulców w skutek zamarznięcia wody w przewodzie hamulcowym.

Tematycznie: Warmia bezbarwnie | Tu stacja Biskupiec Reszelski | Retrospekcja | Poranny pociąg siódma zero trzy i bezwzględna szarość | Melodia ulotna oraz Transoriental Orchestra w drodze do Fromborka | Warmia w grudniu | Orneta kolejowa | Tu stacja Ostróda | Olsztyn, luty, lokomotywa