Mamy marzec. Na fotografiach jeszcze zamarznięte jezioro Długie. Położone jest ono w zachodniej części Olsztyna, w dorzeczu Łyny. Ma sztuczne połączenie z jeziorem Czarnym i Ukiel. Jego północna część jest zalesiona, na wschód od północnej zatoki jeziora znajduje się rezerwat Mszar, w części południowej – zabudowania. Wydłużony zbiornik rozciąga się na ponad 1,5 km, zajmuje prawie 27 ha, a w najgłębszym miejscu sięga 17 m.
Podobno najczęściej ludzie wyjeżdżają z małego miasteczka, by marzyć o powrocie. Inni zostają, by marzyć o wyjeździe. Coś w tym jest. Pomyślałem o powyższym cytacie, spacerując po Jezioranach. To jedno z 12. warmińskich miast. Jeziorany, dawny Zybork, leży w powiecie olsztyńskim, nad rzeką Symsarną. Jeziorany uzyskały lokację miejską w 1338 roku. W pobliżu Jezioran, koło wsi Krokowo, znajdowały się osady pruskie. Prawdopodobnie na wzgórzu, zwanym Świętą Górą (179 m n.p.m.), w czasach Prusów miały miejsce obrzędy religijne.
Dziś zapraszam na Mazury, do Olsztynka. A tu w zimowym anturażu park etnograficzny. Olsztynecki skansen gromadzi 79 obiektów dużej i małej architektury wiejskiej z Warmii, Mazur, Powiśla i Małej Litwy, o zróżnicowanych funkcjach, budowie i konstrukcji. Są to budynki mieszkalne, sakralne, zabudowania gospodarcze i przemysłowe. Wyposażenie budynków stanowią eksponaty pokazujące tradycyjne metody pracy i obrzędy na wsi w XIX i XX wieku.
Obszar Lasu Miejskiego w Olsztynie znajduje się w granicach administracyjnych miasta i liczy 1415,87 ha, a kompleks główny obejmuje aż 1100 ha. Las pełni przede wszystkim funkcję wypoczynkową i rekreacyjną. Znajdują się tutaj dwa rezerwaty przyrody. Przez cały obszar przebiegają cztery szlaki turystyczne PTTK – czerwony, żółty, czarny i niebieski. Są tu również ścieżki rowerowe i parki linowe. Dla spacerowiczów zbudowano liczne altany, ławki, parkingi leśne oraz tablice edukacyjne, które uzupełniają ścieżki przyrodnicze. Na terenie lasu znajduje się stanowisko archeologiczne gród Sądyty oraz wiele okresowych zbiorników wodnych. Płyną też dwie rzeki – Łyna i Wadąg. Na początku XX wieku na terenach Lasu Miejskiego wybudowano Stadion Leśny, sanatorium przeciwgruźlicze, restaurację i kawiarnię. Dziś zapraszam na spacer zimowy, w pełnym mrozie i białym anturażu.
Jezioro Skanda rozciąga się na południowo-wschodnich obrzeżach miasta, w sąsiedztwie osiedla Mazurskiego w Olsztynie. Miłośnicy wody znajdą tu plaże, jest też możliwość wędkowania. Jezioro zajmuje około 55 ha, a jego głębokość sięga 12 m. Obok leży półwysep, który w czasie roztopów nabiera charakteru dużej wyspy. Jedna z plaż zyskała status miejskiego kąpieliska. Druga plaża - piaszczysta kusi stromym urwiskiem prowadzącym w górę do lasu, z którego roztacza się piękny widok na akwen. Wokół prawie całego jeziora prowadzi malownicza ścieżka piesza pośród drzew.
Zimowy krajobraz. Poranek na Warmii. Olsztyn i Jonkowo, jezioro Sukiel i Rezerwat przyrody Kamienna Góra. A może po prostu Warmia naturalna. Wszyscy zapomnieli już o zimie, a tu proszę. Biało.
Ranki zimowe zrobione są ze stali, mają metaliczny smak i ostre krawędzie. (…) O siódmej rano, w styczniu, widać, że świat nie został stworzony dla Człowieka, a na pewno nie ku jego wygodzie i przyjemności. /Olga Tokarczuk/
Dziś dla odmiany nie jeździmy na rowerze. Zapraszam na spacer z olsztyńskiego osiedla Gutkowo do Redykajn, innego olsztyńskiego osiedla. Temperatura 18 stopni na minusie, do tego malownicza zima i natura. Taki mamy klimat w tym roku. Dodatkowo testuję holenderskie kije do nordic walking i po okresie zdalnej pracy próbuję powrócić do formy sprzed pandemii. A uwierzcie, że nie jest to proste, wokół przecież tyle pokus. Trasa liczy ok. 6 km.
Rzeka Wadąg bierze swój początek w jeziorze Wadąg i jest prawym dopływem Łyny. Główny odcinek tej krótkiej rzeki płynie przez tereny leśne tuż przy granicy administracyjnej Olsztyna. W wielu miejscach kamieniste dno i szybki nurt tworzą bystrza. W początkowym i końcowym biegu, gdzie znajdują się małe elektrownie, tworzy rozlewiska. Pomiędzy elektrowniami nurt gwałtownie przyspiesza. Rzeka Wadąg ma też filmowy występ. Tuż przed ujściem do Łyny, płyniemy pod łukowym mostem, a z niego to, w 7. odcinku serialu "Stawka większa niż życie" do rzeki Wadąg spadł samochód z nadradcą Gebhardtem, który przyjechał tu po skarb zakopany w 1939 roku. Ujęcie to pojawia się, także w serialowej czołówce. Zapraszam na zimowy spacer wzdłuż północnych granic Olsztyna, od wsi Wadąg do Dywit.
Przyprószyło, przyprószyło. Ruszyłem w miasto i sfotografowałem kilka olsztyńskich miejsc zasypanych śniegiem. Oczywiście ten śnieg to nie ten, który pamiętam z dzieciństwa, ale zawsze piękna biel cieszy. Zapraszam na styczniowy spacer. Zaczniemy od zamku kapituły warmińskiej w Olsztynie, który został zbudowany w zakolu rzeki Łyny.
2021? Tak szybko. Doczekałam się wreszcie przesyłki z zimowymi oponami do roweru. Doczekałem się też śniegu. Cóż to za wspaniały duet. Zatem wyruszam za Olsztyn. W uszach Radio 357, które nokautuje inne stacje, w poczekalni Rojek Bez końca, w plecaku termos z herbatą i suchary beskidzkie. Jest pięknie. Kółko Olsztyn-Szczęsne-Stary Olsztyn-Olsztyn, szron i szadź.
W miejscu lokalizacji Starego Olsztyna kapituła warmińska planowała założyć miasto, ale ostatecznie zmieniono lokalizację na bardziej obronne miejsce, w zakolu rzeki Łyny (Olsztyn). Wieś została lokowana w 1342 r. W wyniku kupna w 1404 r. Stary Olsztyn włączony został do wsi Jaroty, obecnie to dzielnica miasta. W Starym Olsztynie mieściła się siedziba strażnika leśnego, a w 1928 r. majątek ziemski i wieś przyłączono do gminy Szczęsne. Ciekawostką jest, że w Starym Olsztynie urodził się Marek Jackowski – muzyk rockowy, gitarzysta, kompozytor, założyciel zespołu Maanam.
Po kilku godzinach już śnieżyca, masy błota i odwilż. Następnym razem zapraszam do zimowego Olsztyna.
Iluminacje w Olsztynie i piękne Stare Miasto. Dziś zapraszam na spacer w świetle świątecznych ozdób. Nie mogło na nim zabraknąć dekoracji nawiązujących do Świętego Mikołaja, a także ogromnych prezentów i bombek. Są też specjalne "świetlne" przejścia, a na latarniach zainstalowane zostały stroiki. Następnie udamy się pod olsztyński ratusz i do Parku Jakubowo. Możemy tam podziwiać 17 świetlnych instalacji wokół stawu browarnego.
Maria Zientara-Malewska, poetka warmińska z Brąswałdu, pisała: "Zaledwie mrok przykrył wioskę i chaty, zaczęli chodzić „sługi” z „szlemem”. Tego cudownego „szemla” dzieci się bardzo bały, a równocześnie go wyglądały, bo jak nie przyjdzie „szemel” i „sługi”, to nie będzie Pan Bóg „kładł”. W sieni odzywa się dzwonek, a potem słychać pytanie, czy wolno wejść do izby. W razie przyzwolenia „szemel” wpadał do izby i zaczynał skakać potrząsając dzwonkami. Za nim szedł kominiarz z „drobią”, żyd i dziad, który zbierał do kabzy wszystko, co mu dawano: pieniądze, słoninę, kuch, chleb i kiełbasę. Najważniejszy jest jednak „szemel”! Nie szkodzi, że obwieszony jest przetakami, różnymi łachmanami, że łeb ma z drzewa, osadzony na kiju, i cały przykryty jest prześcieradłem, spod którego wyglądają ludzkie nogi. Jeden ze „sług” strzela z bata, „szemel” skacze przez ławy i stoliki, towarzyszą temu różne gwizdki i dzwonki – hałas nie do opisania. Małe dzieci płaczą i chowają się za spódnicę matki, starsze mówią głośno pacierz i stale się mylą, z czego „sługi” są niezadowolone, więc grożą „klopejczem” lub „prowozem”. Otrzymawszy datki odchodzą z hałasem do następnej chaty."
Nuda, zgaga, dewena... Tym sformułowaniem hrabiego Szarma z Gombrowiczowskiej Operetki można najkrócej opisać bezśnieżny grudzień w Olsztynie. Pandemia, marazm i wszechobecna szarość zmusza mnie do pokazania takiego właśnie miasta. Zatem zapraszam na spacer po stolicy województwa warmińsko-mazurskiego. Może odnajdziecie w tej wędrówce, w tych trudnych czasach coś dla siebie.
Wiemy doskonale, że Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu. Niewielu pamięta, że 40 lat życia spędził na Warmii, z czego aż osiem w Lidzbarku Warmińskim. Najbardziej cenił Frombork, tam też został pochowany. Dziś cofniemy się do wieku XVI oraz XVII i pospacerujemy po zamkowych komnatach warowni w jednej ze stolic Warmii, Lidzbarku Warmińskim. Szczególną uwagę zwrócimy jednak na Mikołaja Kopernika.
Dziś wykorzystałem okazję na zrobienie mroźnych zdjęć w pobliskim Lesie Warmińskim, który znajduje się na terenie Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej. W tym celu odwiedziłem Gągławki, skąd rowerem ruszyłem na wschód, w stronę Łańska i Butryn. Widoki magiczne i mroźne, ale dzięki temu było „klimatycznie” i sama puszcza prezentowała się niezwykle okazale. Zależało mi na fotografii makro, efekt tej wyprawy poniżej.
Lidzbark Warmiński | Architektoniczna perełka na Warmii Poznaj miasto
