W dniu dzisiejszym opuszczamy centrum Krakowa i zwiedzamy Tyniec. To dawna podkrakowska wieś, która 1 stycznia 1973 r. została przyłączona do miasta. Znajduje się w części zachodniej, na prawym brzegu Wisły, a znana jest głównie dzięki klasztorowi benedyktynów, istniejącemu od 1044 roku, jednemu z najbogatszych oraz najważniejszych w Polsce. Następnie spędzimy kilka chwil w Wadowicach. Zapraszam na ostatni wpis z Małopolski.
Zamek Królewski na Wawelu wraz z wawelskim wzgórzem to jedno z miejsc o największym znaczeniu historycznym w Polsce. Wielowiekowa siedziba królów i symbol polskiej państwowości oraz najważniejsze muzeum w kraju. Średniowieczna budowla została wzniesiona na trzydziestometrowym wapiennym wzgórzu, skąd rozpościera się wyjątkowy widok na Wisłę. Wawel jest otoczony pozostałościami murów obronnych oraz basztami. To tutaj odbywały się najważniejsze spotkania polityczne, przechowywana jest włócznia św. Maurycego oraz płaszcz koronacyjny Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jest też Dzwon Zygmunta, którego dźwięk rozbrzmiewa tylko w najważniejszych dla Polski momentach.
Krótko i na temat. Architektura. Od mojej fascynacji modernizmem, obiektami wybudowanymi w czasach socjalizmu, po budowle średniowieczne. Zapraszam w ten upalny dzień na spacer po krakowskich ulicach i uliczkach, przy których stoją te fascynujące budowle.
Kościoły klasztorne, możnowładców, szpitalne, mieszczańskie, pokutne, dziękczynne, cmentarne... I te wybudowane w XX i XXI w. Rzeczywiście w Krakowie jest 360 kościołów. Występują blisko siebie, są na sąsiedniej ulicy, a nawet na tej samej, spotykamy je za zakrętem i ukryte w głębi uliczki. W średniowieczu życie mieszczan skupiało się na modlitwie, stąd też tyle świątyń. Współczesne budowane są na nowych osiedlach. Nie odwiedziłem wszystkich, ale spacerując po Krakowie, sfotografowałem wiele. Zachwyciłem się mistyką, ich pięknem, kunsztem dekoracji, a przed wszystkim kontemplowałem ciszę. Popatrzcie.
W dniu dzisiejszym na tapetę bierzemy krakowskie Sukiennice. Wszak to centralny budynek Rynku Głównego i do tego jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli Krakowa. Nazwa pochodzi od wełnianego sukna, które było tu sprzedawane. Sukiennice powstały w 1257 roku z inicjatywy księcia Bolesława Wstydliwego. Początkowo były to dwa rzędy handlowych kramów, natomiast z czasem przekształcono je w okazały budynek. W XVI wieku zaczęły nabierać swojego renesansowego kształtu.
Krakowski Rynek to największy średniowieczny rynek Europy. Jego historia sięga XIII w. Na nim handlowali kupcy miejscy oraz przyjezdni, wykonywano publiczne wyroki śmierci a nawet okrutne tortury, tędy przejeżdżał król, a pod nim znajdują się Podziemia Rynku Głównego, które od 2010 r. udostępniono zwiedzającym. Warto wspomnieć o Hołdzie Pruskim, początku Insurekcji Kościuszkowskiej, balu na cześć Napoleona czy Wiośnie Ludów. Już wiecie, że to nie byle jaki rynek, lecz krakowski. To najczęściej odwiedzana przez turystów atrakcja Krakowa, jego powierzchnia ma wymiary 200 na 200 m, dzięki czemu jest jednym z największych rynków w Europie.
W dniu dzisiejszym zaglądamy do najbardziej znanej piwnicy w Polsce. Bynajmniej nie jest to piwnica wujka Józka, którą zna dużo osób. To piwnica pod Baranami. Działa w niej kabaret utworzony w 1956 roku z inicjatywy Piotra Skrzyneckiego. Rzecz cała zaistniała w podziemiach Pałacu pod Baranami na Rynku Głównym w Krakowie. I o tym rzecz cała.
15 lipca. Dla mojego regionu to data szczególna. W 1410 r. na polach grunwaldzkich starły się wojska polsko-litewskie i krzyżackie. To były cztery godziny, które wstrząsnęły Europą. A my dziś jesteśmy na krakowskim rynku i poświęcamy czas wieży ratuszowej. Najstarsze wzmianki o krakowskim ratuszu, znajdującym się na Rynku Głównym w Krakowie, pochodzą z 1313 roku. Był to późnogotycki budynek ze schodkowymi szczytami i wysoką wieżą. Został rozebrany w 1820 roku. Pozostałością jest znana każdemu wieża. Pokonujemy 110 stopni i wchodzimy na górę.
Cóż za magia. Miasto budzące się do życia. Dookoła cisza, trzepot gołębich skrzydeł i poranne słońce wstające zza dachów krakowskich kamienic. Jeszcze nic się nie dzieje. Jeszcze panuje spokój. Dopiero za dwa kwadranse na rogu św. Tomasza i Szpitalnej Siostry Kanoniczki wyśpiewają godzinki do Najświętszej Maryi Panny, na Rynku sprzedawcy kwiatów zaczną napełniać wazony wodą, wiązać bukiety, rozmawiać i pić przyniesioną w termosach kawę. Za dwie godziny otworzą się kraty Sukiennic, a zza wózka przy Szewskiej oraz Grodzkiej ktoś krzyknie: Świeże bajgle, świeże bajgle. Mamy jeszcze czas... Dziś zapraszam na poranny spacer po Krakowie. Pobudka o 3.00.
Będzie wyzwanie. 200 tys. kroków po Krakowie. Dlaczego nie. Dziś spacerujemy po krakowskim Kazimierzu. Dzielnicy, która przed wiekami była niezależnym miastem, którego lokacji w 1335 r. dokonał Kazimierz Wielki. Było ono otoczone murem obronnym, wokół którego płynęła Wisła. W XV w. w Kazimierzu, z woli króla Jana Olbrachta, powstała żydowska dzielnica. Żydzi mieszkali na terenie „żydowskiego miasta", zamkniętego w obrębie dzisiejszych ulic Miodowej, św. Wawrzyńca, Wąskiej, Józefa i Bożego Ciała. Była to autonomiczna enklawa – Żydzi rządzili się w niej samodzielnie – nad sobą mieli tylko króla, w którego imieniu władzę sprawował wojewoda krakowski.
Cmentarz został założony w 1800 roku, po zamknięciu starego cmentarza przy synagodze Remu przy ul. Szerokiej. Znajduje się na nim ok. 10 tysięcy nagrobków; a sama nekropolia zajmuje ponad 4 hektary powierzchni. Cmentarz został zniszczony podczas II wojny światowej przez Niemców, którzy wykorzystali pochodzące z niego macewy przy pracach budowlanych na terenie obozu w Płaszowie. Został odbudowany i uporządkowany w 1957 roku dzięki wsparciu finansowemu American Jewish Joint Distribution Committee. Od strony ulicy Miodowej znajduje się żydowski dom przedpogrzebowy wzniesiony w latach 1902-1903 według projektu Władysława Kleinbergera. Na cmentarzu zostali pochowani m.in.: wiceprezydent Krakowa Józef Sare, malarz Maurycy Gottlieb, poseł Ozjasz Thon i lekarz ubogich Jonatan Warszauer. Dla mnie to jedno z bardziej magicznych miejsc w Krakowie, jak zresztą cały Kazimierz.
Blisko 600 kilometrów pociągiem lub tylko 1 godzina samolotem. Kraków i miejsca w których nigdy wcześniej nie byłem. To będą dobre chwile. Chwile odwiedzin, spacerów oraz natrętnej eksploracji. Pragnę w tym mieście chłonąć wszystko. Ale jeszcze dziś wolna głowa, ciepła herbata i pomył na nowe wyzwanie. Szczegóły niebawem.
Lecę na południe Polski. Kraków i cała Małopolska to magiczne tereny. Wiadomo, miasto poetów, tereny papieża i ogólnie obszar turystyki kulturowej, którą lubię. Zatem wylatuję z mazurskiego lotniska w Szymanach i przez kilkanaście dni będę prezentował Wam ścieżki mojej podróży. Niech będzie to taki nietypowy notatnik fotograficzny. A co ma Warmia wspólnego z Krakowem? No jak co? Jesienią 1491 roku na studia do Krakowa przybył Mikołaj Kopernik. Świadkował on ważnym wydarzeniom swoich czasów. Wewnątrz kościoła Mariackiego oglądał niedawno ukończony, a już sławny ołtarz dłuta Wita Stwosza. Został wpisany do metryki uniwersyteckiej jako 32. uczeń uniwersytetu krakowskiego, zaznaczono nawet, że opłacił czesne. Kopernik był jednym z 2 tysięcy studentów w Krakowie liczącym wówczas 20 tysięcy mieszkańców. Po studiach 40 lat spędził na Warmii. Był tu astronomem, kanonikiem i administratorem dóbr kapituły, ekonomistą, zasadźcą wsi, medykiem, kartografem, obrońcą miasta przed najazdem krzyżackim oraz reformatorem społecznym. Mieszkał w Lidzbarku Warmińskim, Fromborku i Olsztynie. Dokonał 42. lokacji wsi warmińskich. Tyle tytułem wstępu. Kraków jest nasz!
Pogoda jest zawsze dobrym powodem do marudzenia, a skoro żar leje się z nieba, dziś przedstawiam lodowe zdjęcia dla ochłody. Czy w tak upalne dni tęsknicie za zimą? Ja troszkę. Zatem przywołuję morsów i ich morsowanie, które miało miejsce w lutym nad olsztyńskim jeziorem Ukiel. Też znalazłem się wśród uczestników kąpieli, ale gdzie, nie powiem.
W czerwcu obchodzimy Dni Gotyku Ceglanego. Na Warmii budowli ze średniowieczną datą jest sporo, nie mówiąc już o czerwonej cegle, kościołach czy zamkach. Reszelski zamek powstał w drugiej połowie czternastego wieku. Podobno w miejscu tym wcześniej istniała już inna obronna budowla, która tworzyła umocnienie granic z pruskim plemieniem Bartów. W późniejszych latach zamek stanowił własność biskupów warmińskich. Nieopodal znajduje się kościół pw. św. Piotra i Pawła, którego początki sięgają drugiej połowy czternastego wieku. Najprawdopodobniej powstał około roku 1360. Oczywiście liczne pożary sprawiały, że świątynia była kilkukrotnie odbudowywana i rekonstruowana. Obecny kształt i wystrój pochodzi głównie z XIX stulecia. Zachowały się jednak typowo gotycka bryła, rozwiązania architektoniczne oraz zabytkowe portale.
Lidzbark Warmiński | Architektoniczna perełka na Warmii Poznaj miasto