Barczewo-Jesionowo | Najpiękniejsza trasa rowerowa po Warmii tej wiosny

Barczewo-Jesionowo | Najpiękniejsza trasa rowerowa po Warmii tej wiosny
Wiosna w pełni. Trochę zima i deszczowa, ale nie warto narzekać. Bierzmy z życia to, co mamy. Bierzmy też na wyprawy rower. Dziś trasa z Barczewa do Jesionowa po pięknym powiecie olsztyńskim. Dookoła pola rzepaku, kościoły i kapliczki, jednym słowem cała moja Warmia.

Barczewo-Jesionowo | Najpiękniejsza trasa rowerowa po Warmii tej wiosny
Rowerem przez Warmię
Rowerem przez Warmię
Rowerem przez Warmię
Rowerem przez Warmię
Kapliczki warmińskie

Zaczynamy od Barczewa, które już poznaliśmy, następnie zwiedzamy Barczewko. W 1325 r. wybudowano tu pierwszą w tej części Warmii strażnicę biskupów warmińskich. Budowla została wykonana pod nadzorem warmińskiego wójta krajowego Fryderyka Liebenzella (Libenzella). Zamek wraz z istniejącą przy nim osadą zostały zniszczone w roku 1354 w wyniku najazdu Litwinów pod wodzą Kiejstuta, który uważał Łynę za zachodnią granicę swoich wpływów. W 1364 r. biskup Jan Stryprock odnowił lokację miejscowości, zakładając 7 km dalej na wschód miasto Barczewo. W 1369 r. wieś zapisana pod nazwą Aldenwartberg. Na miejscu zniszczonego zamku i osady w roku 1376 wieś o powierzchni 80 włók założył kolejny biskup warmiński Henryk Sorbom. Wieś lokowana była na prawie chełmińskim, a jej pierwszym sołtysem został Henryk z Blanek. Kolejny raz wieś została zniszczona w czasie wojny polsko-krzyżackiej z lat 1519-1521. Kościół w 1583 r. konsekrował biskup Marcin Kromer. Pierwszym proboszczem w Barczewku był Tomasz Bentar. W XVII w. Barczewko zostało zniszczone w czasie wojen szwedzkich. W dokumentach z 1701 r. wieś zapisana pod nazwą Aldenwartberg. W latach 1782-1784 wybudowano nowy kościół, dzięki fundacji ks. Szymona Rapierskiego. Konsekrował ją bp Ignacy Krasicki. W 1783 r. we wsi było 65 domów. W 1818 r. w Barczewku było 323 mieszkańców. W 1861 r. we wsi mieszkało 648 katolików i jeden ewangelik, 638 mieszkańców posługiwało się językiem polskim, a 11 – niemieckim. W 1882 r. powstała w Barczewku biblioteka Towarzystwa Czytelni Ludowych. Po pożarze w 1893 r. kościół został odnowiony. Warto zobaczyć murowany kościół św. Wawrzyńca i św.Katarzyny z II połowy XVI wieku /poniższe zdjęcie z Wikipedii/. Kościół został odbudowany z latach 1889-1893. Wyposażenie barokowe. Posiada wieżę o narożnych pilastrach i korpus przedni z 1784 oraz wysoki transept. Tylna część korpusu i prezbiterium powstały w 1892, pierwotnie dach starszej części świątyni pokryto dachówkami pochodzącymi z zamku. Wystrój częściowo barokowy z licznymi rzeźbami.

Kościół w Barczewku

Dalej droga prowadzi do Tuławek. Nazwa miejscowości ma pruskie korzenie. Stanowi połączenie dwóch słów: talis (szeroki) i lauks (pole). W dokumentach pojawiają się różne odmiany nazwy: Tollauke (1358), Tolaken (1591), Tollauken (1625), Tuławki (1879). Wieś została lokowana w 1369 roku przez biskupa Jana Stryprocka. Wojny w XV i XVI spustoszyły jednak miejscowość, która zaczęła się wyludniać. Podjęto próbę ponownego obsadzenia opuszczonej ziemi, czego efektem stało się wydanie ponownego aktu lokacji. Nadania dokonał w roku 1538 ówczesny biskup Marcin Kromer. Kaplica wzniesiona w 1782 została konsekrowana przez biskupa Ignacego Krasickiego. Obecnie kaplica pełni funkcję kościoła filialnego parafii w Barczewku. Na przełomie XIX i XX wieku w Tuławkach działały dwie karczmy prowadzone przez Warmiaków. Szkoła we wsi została założona pod koniec XVIII stulecia. W 1825 roku uczęszczało do niej 73 dzieci. Na początku XIX wieku Tuławki stały się najdalej wysuniętą w kierunku północnym miejscowością z polską ludnością. W 1854 roku dwie trzecie mieszkańców miało posługiwać się językiem polskim. Spis urzędowy wykazał, że w roku 1864 aż 651 mieszkańców Tuławek posługiwało się językiem polskim; jedynie 64 osoby mówiły wyłącznie po niemiecku. Jednak już w 1911 roku w miejscowej szkole uczyło się 155 niemieckich dzieci i 73 polskich. W latach 1888-1891 we wsi działała biblioteczka polska Towarzystwa Czytelni Ludowych. Po plebiscycie w roku 1920 została uruchomiona polska biblioteczka, która funkcjonowała do 1926 roku. Wśród mieszkańców Tuławek znaleźli się również członkowie Związku Polaków w Niemczech. W okresie międzywojennym sympatycy NSDAP założyli szkołę Hitlerjugend. Na jej potrzeby wybudowano strzelnicę, której pozostałości przypominają o tym ciężkim okresie w dziejach - niestety nie tylko tej małej społeczności. Symbolem wydarzeń roku 1945 jest bez wątpienia grób Palmowskich, zlokalizowany przy drodze na Dąbrówkę Wielką. Małżeństwo zostało rozstrzelane przez Sowietów wskutek oskarżenia rzuconego przez pracującą w ich gospodarstwie Rosjankę. W czasie II wojny światowej częściowo zniszczona została również kaplica, którą odbudowano do roku 1947.
Kaplica w Tuławkach
Kaplica w Tuławkach. Przez wieś prowadzi niebieski szlak rowerowy o długości 32 km – przebieg trasy: Dywity – Dągi – Różnowo – Dąbrówka Wielka – Nowe Włóki – Gradki – Frączki – Tuławki – Gady – Wadąg – Dągi – Dywity.

Kapliczka w Jesionowie
Kościół w Jesionowie
Kościół w Jesionowie
Kościół w Jesionowie
Jesionowo. Kościół pw. św. Marcina, Rocha i Walentego w Jesionowie istniał już w XIV wieku. W XV wieku został częściowo zniszczony, a następnie odbudowany w 1581 roku i konsekrowany w 1583 przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera. W 1649 roku wzniesiono obecną świątynię, najprawdopodobniej z częściowym wykorzystaniem murów poprzedniej. W 1684 roku budowlę przedłużono ku wschodowi. Kościół odnawiano w 1709 i 1870 roku, a w roku 1911 zbudowano nowe prezbiterium i zakrystię oraz przebudowano neobarokowy, wschodni szczyt nawy. Ołtarz główny został wykonany w 1684 roku i posiada bogatą dekorację akantową. W jego obrębie znajdują się rzeźby św. Piotra i Pawła oraz Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty, a także obrazy św. Marcina i Trójcy Świętej. Ponad ołtarzem umieszczono krzyż ołtarzowy z tego samego okresu. W rokokowym ołtarzu bocznym z 1781 roku widnieje obraz św. Rocha. Na drewnianym chórze muzycznym znajduje się klasycystyczny prospekt organowy z pierwszej połowy XIX wieku. Jest tutaj także granitowa chrzcielnica oraz cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in. monstrancja, kielich i kadzielnica z XVIII wieku, wykonane przez złotnika z Olsztyna, Jana Geese’go.
Kościół w Jesionowie
Kapliczka w Jesionowie
Barczewo-Jesionowo | Najpiękniejsza trasa rowerowa po Warmii tej wiosny
Barczewo-Jesionowo | Najpiękniejsza trasa rowerowa po Warmii tej wiosny
Barczewo-Jesionowo | Najpiękniejsza trasa rowerowa po Warmii tej wiosny
Warmia naturalna, warmińskie łąki
Warmia naturalna, warmińskie łąki
Warmia naturalna, warmińskie łąki
Warmia naturalna, warmińskie pola
Warmia naturalna, warmińskie łąki