– Facet chce wyburzyć dziewiętnastowieczne budowle, żeby postawić budki z piwem.
– Marysiu, nie budki z piwem tylko pawilony handlowe. Idzie nowe i my burzymy przeżytki.
– Po co ma iść nowe tam, gdzie przeżytki jeszcze świetnie się trzymają. Te przeżytki przeżyją niejedno nowe osiedle...
/Poszukiwany, poszukiwana, reż. S. Bareja/
Przedwojenne kamienice, peerelowskie bloki, szklane domy naznaczone współczesnością – wszystko w jednym miejscu, często połączone przylegającymi do siebie ścianami. Miasto to bardzo zróżnicowana architektura. I czy nam się to podoba czy nie, musimy żyć w takim galimatiasie.
Dziś pospacerujemy olsztyńskimi ulicami i popatrzymy na to połączenie.
Jest luty, w plecy grzeje ciepłe słońce, ludzie podążają niespiesznie, w uszach Mikromusic. Zapraszam.
Na ulicy Pieniężnego budynek dawnej poczty cesarskiej z 1887 r., na placu Jedności Słowiańskiej gmach szkoły ewangelickiej z 1873 – przez lata obiekt użytkował UWM i wydział muzyki, niżej wieża nowego ratusza.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFKVSLDciNVjN9bdUQCX8VOdrH3G7uzixif3x-pZHFHsRHykHSJCXgYG3723WnbOkb13Nvn9a1cmWIlR5CQ-xBJkG2-aZhFLg6TIAvINJBBd4fhIqJO0rDFU7cTclIDzmtdvcJqi4LoUI/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+5.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjqEwWKoDIxSZoG6zAc3bWswAX84H6IBpA5g6MuqRgnSQKO909ocrLEqZv7n1jDzsAcVI1HH0qZye5nQqtCP747WR5n-kLAwwxM9v6bEevak_j5PCcQQ66MZSOCjDfy1i2AdL-9TbZt1uc/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+22.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgeZZfs2BL7_Pg77cthzWSzVSSg3tIA9G_zCTqwpJK-9KxD9ByrIa_fXTzejAL4OFik6kbWOVg_neosAPyNHCQGLZQfyt9YgbX9xv53AkPDqV67WidyehIUoLn6KRT4bQlyy6bduf-mLPA/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+6.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-LsDHvj-j80-CJexoSAulYsUAuhwmb2pSDOR04oaiRrbCd60RCLAjsCjsH7jc_PbVinQg-PcNEMHDcDcQ6Me0KHEIt2cK3qfYTZaiFRawWtTi-DW0ZKuDTX37YiZpE8VBS1SZVTc6I7Y/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+7.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1oSVOSfT8imgw3GJzdOM0eWLAp48MiSfJrf-ypazqH5tAAPyiN0soRhVnuXB96QcNVWZ9VEj-WhCJw3v9RnzgGZnWGoPrGKgPpjXZ5QMhyC-6UrxA_0CkcxPDiKtMRqQVd4CfcQvCrCY/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+8.jpg)
Ulica Dąbrowszczaków to dawna reprezentatywna ulica miasta. Niegdyś nazywała się Cesarską i znajdowały się przy niej wille bogatych mieszkańców Olsztyna. Od góry: kamienica Naujacka – Otto Naujack przybył do
Olsztyna w 1880 roku. Był mistrzem rzeźnickim. Najpierw
prowadził sklep z wędlinami, potem zmienił branżę na budowlaną. W 1895 roku, w dokumentach
jest wymieniany jako właściciel cegielni na Zatorzu. Otto był właścicielem kilkunastu kamienic czynszowych, a za
czasów burmistrza Oskara Beliana – radnym miejskim. To jego cegielnia,
wraz z cegielnią Maxa Liona, dostarczała cegieł na budowę kościoła
Najświętszego Serca Jezusowego w Olsztynie. Kamienica Toffelów powstała około roku 1880 w stylu neorenesansowym. Budynek należał do
tej rodziny do 1945 roku. Na zapleczu działała niewielka fabryka wody mineralnej, likierów i wódek. Willa Fortuna również należała do
Otto Naujacka. Kamienica stanowi przykład architektury
neostylowej początku XX wieku. Dawniej było to ulubione miejsce na kwatery prywatne wyższych oficerów
stacjonujących w olsztyńskich garnizonach a także wyższych urzędników. Tu działała również od roku 1912 poczta wojskowa, dostarczająca przesyłki w obrębie garnizonu. Po pierwszej wojnie światowej renoma obiektu zmniejszyła się. W
budynku istniało wówczas 13. mieszkań o rozmaitym standardzie. Nowym
właścicielem kamienicy został Robert Lutz, kupiec meblowy. W roku 1927
przebudował on parter budynku, dostosowując go do nowych funkcji. Na
parterze Lutz założył sklep meblowy tzw. Olsztyński Dom Meblowy
Lutza.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiYWr-fg8oZ_wog_955gQ51TGsA4ByUsj4RecanouKSVdxy0a7XjiycKGrAaqTFLlh7IIPrsERX6V3PfxmBj_PBSczqcKHkf6DjhGYawHkWgas8osg9CcSml8yNqMd5BbfCEryj_ovOIqg/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+9.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmGY8HWmKuFHDWargZ1HgweEoujU9GBDlacIVf8lLWra8YbKhKgzaaG-ViUW8U0Gp_fM3xuL-tHL5tyxFHEqgZw-uDEw_TA-n1i5zl5cFkREdtD01Cql9IvgO4-P-gkan4xSe3sGZG7WQ/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+10.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPcd6G32VeA32A3gz1bI_bSm8kBWGdR8qr78SZxSDoK6Cw4vGSmrUYsDK5ZMqD3jIHAREZ-9k5WYkCvZnp5bxbXDW7N1uumDYMZ8yZsUiklDNxOL2anuejfBB_t5ZLQ6ntDIBkvnC6QoE/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+11.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgINAltkqoc2zgRgxnLGmda1KQv_JirntWLnQjxLOMuK-9B9h1nCkunNK1ajf6wojGX1TlId12P9no-D_Z46ZtFDzvMEHYk46D-Z5Hxs1ZA_Q3BGDQ8FO9UYBSmeLtWpzCYgf3yiZ67AMM/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+12.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyyNtAi-XOfMkSiPhXtQ4-BfvFwHaGoP0pLEqAinK0CAcK5y-8KO89I6GrFtrWuiTJe6XNNbaahsDIbJmNmmceLpNt1RsFBVmTjB1EyL6oU95mj3LSe72eai0iIqNhOC8Qlp-DBVzHt5s/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+13.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhI6eJdd3GwPB_uZeedMWdEUuO_pEwoY2l6eVvR0BBMxzP2FmYt4wZTtooyzc-gYIFmMyCORbRjUZiiJhxbIwdeAIUWNqqToAO58A1wyjx4W1d3_n0S4BPyiCBA-E0-6e07x5Z9f0nQLLU/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+14.jpg)
Kamienice przy ulicy Mickiewicza oraz Willa Maria – to budynek secesyjny, składa się z sutereny,
parteru i dwóch pięter. Całość przykrywa wielopołaciowy łamany dach, z
lewej strony, od frontu, uformowany w spiczastą wieżę. W tej samej
części budynku, w narożniku, znajduje się trzykondygnacyjny wykusz,
zwieńczony wieżyczką pokrytą kopulastym dachem. Drugi dwukondygnacyjny
wykusz znajduje się z prawej strony budynku, od frontu i zwieńczony jest
balkonem, na poziomie I pięta. Do budynku prowadzą dwa wejścia, jedno z
lewej strony, od ulicy i drugie od podwórza.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCNTeG9sG9KAqLSb7Y4erZ8VODzBUy2DyR7_IBznx3mXpI86D5tKomzUHgUJhbGr8E2vbtxnMuYzKjrYTIiN1tf794nfgwEaOlBpx-0LPaYRDK1CP1uvXbR__BKK1yoLaCuSXNwCwugOA/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+15.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkZXAXyc5iXwP6DEb5F42RulG-IjehCQ1Fhk3Ib1FBtxLUAiivg8aD2z4KORSKBmdxC8HvdKxj4ngvbstY-j2WlOj54IUoh_isvznTWEkfisVu8KLahcPmNqdbu4eBnUowY0QPm-gaw3s/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+16.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVtNr0FlB2374UDct4h-2qgZiDuXeupeF9y_JieehElggg5pu4tLhKBDtmhoVlZF5EdOPQaIgadeKqx6H6p-ghhUnBKNlDV5luK0qWhc-fVPBxnDTytHQPgTXGrQBFuFuolQWE8Ayk5pk/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+17.jpg)
Osiedle Kościuszki pełni funkcję
usługowo-mieszkaniową, zabudowane głównie przez przedwojenne kamienice
oraz wybudowane w latach 50. i 60. XX wieku budynki mieszkalne i
użyteczności publicznej. Ostatnie zdjęcie ukazuje fragment Willi ze strażnikiem, która
stoi przy skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Mickiewicza. Została zbudowana
ok. 1903 roku, a jej właścicielem był mistrz budowlany
Antoni Swierzewski. Kamienica powstawała zapewne etapami, najpierw
część od strony ul. Mickiewicza, a potem od ul.
Kościuszki. Secesyjny budynek posiada bogate dekoracje: wieżyczki,
ornamenty roślinne, zdobione parapety oraz wyjątkowy relief na
ścianie. Widać na nim pejzaż z górami, a na mniejszej płaskorzeźbie
mężczyznę, prawdopodobnie strażnika, który pobierał myto za wjazd
furmanek do Olsztyna. Brodata postać w szynelu, czapce, trzyma laskę i
pęk kluczy. Budynek wzniesiono na rzucie litery L. Posiada cztery
kondygnacje i jest
podpiwniczony. Wyjątkowego charakteru nadają mu liczne loggie, balkon i
weranda, co upodobnia ją do zbliżonej w manierze kamienicy Villa Martha.
Od 1945 roku budynek jest własnością miasta. Przez długi czas na
parterze mieściła się biblioteka dla dzieci, a po jej wyprowadzce lokum
znalazło biuro poselskie. Spotkania autorskie z dziećmi i młodzieżą
odbywali tu znani pisarze i
poeci, jak chociażby Zbigniew
Nienacki, Ewa Nowacka, Wanda Chotomska czy Maryna Okęcka-Bromkowa. W głębi kościół pw. NSPJ.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbx5bvGARVc76mi81l4RGsFKHsm98knhTlEDmWmW9IuiHy6dPpkJ9Grl3oGtsYjT0l-79gkmrfQen1F75l75ZPX87W0MeTMbgTIYrJi5vaVvGXDLQi1_yx1llCNe7FZLcAuWBoUYB3y2Y/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+19.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_8XBths8fzZt2xXxGW1KrV6QjXtorZdUVhyphenhyphenD75A2H8hXjKSx2cfNs97hLp3XST7DkWashMYBnzfDgHM0No4YqSvRCmHSj_xFjJxJX32qvpb3KpuW3sg_3bw8NJ-Vpk7gEHXpSGbFW8Bs/s1600/kamienice%252C+miasto%252C+olsztyn%252C+centrum.+18.jpg)
Kamienice przy ul. Kościuszki, niżej domy jednorodzinne przy ul. Kołobrzeskiej w Olsztynie.
Tematu oczywiście nie wyczerpałem, ale zapewne waszą cierpliwość i owszem. Wszystkie linki podkreślone – odsyłam. I kochajcie miasta, bo w każdej kompilacji są piękne.