Troszeczkę śniegu, troszeczkę mrozu i dużo słońca. Taki marzec. Zapraszam na nieśpieszny spacer po Lidzbarku Warmińskim, dawnej stolicy Warmii, mieście Mikołaja Kopernika i Ignacego Krasickiego. To tu znajduje się zamek biskupów warmińskich i piękna oranżeria. Jest też kolegiata pw. św. Piotra i Pawła. Historia tego kościoła sięga 1305 roku, kiedy to w drewnianej świątyni posługę sprawował ks. Heynemann. Poniżej dawna remiza strażacka, przykład budowli szachulcowo-ryglowej z przełomu XIX i XX w.
Poniżej dawny kościół protestancki, wybudowany w latach 1818-1823, a sfinansowany przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III. Budynek miał wyglądać jak murowany. Wykonano go z drewna, które było wówczas tanie. Kościół stanowi wybitne dzieło architektury protestanckiej na Warmii. Wystawiony w konstrukcji ryglowej, na kamiennej podmurówce; oszalowany, stanowi trójnawową, pięcioprzęsłową bazylikę emporową, z płytkim prezbiterium od północy i dwuwieżową fasadą od południa. Do budowy kościoła wykorzystano projekt budowli murowanej przygotowany w Wyższej Deputacji Budowlanej (Oberbaudeputation) w Berlinie, kierowanej ówcześnie przez Karola Fryderyka Schinkla. Świątynia jest przystosowana do sprawowania liturgii wschodniej. W środku współczesny ikonostas. Z poprzedniego wyposażenia świątyni nie zachowało się zbyt wiele.
Piękne lidzbarskie kamienice.
Poniżej jedyna zachowana z trzech bram miejskich, a właściwie przedbramie zwane Wysoką Bramą. Jest to najbardziej monumentalna budowla tego typu na Warmii i Mazurach, reprezentująca styl gotycki, zaliczona do zabytków klasy pierwszej. Zbudowano ją w latach 1466-78, górną część przemurowano około 1850 roku. Zabytek ma 4 piętra, a po bokach wyrastają dwie półokrągłe baszty, połączone ze sobą głównym korpusem bramowym. W środkowej części bramy znajduje się ostrołukowy przejazd. Z bramą właściwą dawniej łączyło ją murowane przejście o długości około 20 m.
Lidzbark Warmiński | Nieśpieszny obraz warmińskiego miasteczka
Przypuszczalnie kościół drewniany w Lidzbarku spalił w 1311 r. książę litewski Witenes. Budowę świątyni murowanej zrealizowano w połowie XIV w. w formie trójnawowej, pięcioprzęsłowej hali. Kościół posiada sklepienia gwiaździste z końca XIV w. Po kolejnym pożarze pojawiła się barokowa sygnaturka, a wieżę kościelną ozdobił hełm. Kościół został rozbudowany w latach 1892-1896, kiedy to od strony wschodniej dobudowano trójnawowe bazylikowe prezbiterium, nową zakrystię i kruchty boczne.
Most Kopernika łączy plac Kościelny z ulicą Mławską. Jego wykonawcą była firma budowlana Drenckhahm Und Sudhop z Braunshwieg w Dolnej Saksonii, która specjalizowała się w konstrukcjach żelbetonowych. Na swoim koncie ma wykonanie ponad 200 różnorodnych konstrukcji mostowych na terenie całych obecnych Niemiec i Polski. Firma wykonała most w 1909 roku według planu lidzbarskiego architekta miejskiego Varela Kussmanna.
Wieża kościoła pokryta została hełmem około 1717 roku. Jest to konstrukcja złożona z trzech piramidalnie nakładających się latarń. Na chorągiewce widnieje herb Pilawa biskupa Teodora Potockiego. Na kalenicy dachu kościoła znajduje się też wieżyczka z sygnaturką z 1701 roku. W tamtych czasach dzwoniono na Sanctus i na podniesienie (kapłan podnosi w górę hostię i kielich). Obecnie rolę dawnej sygnaturki zastępuje gong, a dzwon dzwoni 5 min. przed mszą. Przy kościele od strony północnej zachowała się zbudowana w 1760 roku brama barokowa oraz rzeźbiona figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1709 roku.