Kraków | Sukiennice

W dniu dzisiejszym na tapetę bierzemy krakowskie Sukiennice. Wszak to centralny budynek Rynku Głównego i do tego jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli Krakowa. Nazwa pochodzi od wełnianego sukna, które było tu sprzedawane. Sukiennice powstały w 1257 roku  z inicjatywy księcia Bolesława Wstydliwego. Początkowo były to dwa rzędy handlowych kramów, natomiast z czasem przekształcono je w okazały budynek. W XVI wieku zaczęły nabierać swojego renesansowego kształtu.
Najbardziej charakterystycznym elementem renesansowych Sukiennic jest attyka, czyli pionowa ścianka dachowa zakrywająca dach właściwy. Stała się ona wzorem dla innych budowli na terenie Krakowa oraz kraju. Miała znaczenie dekoracyjne oraz osłaniała przed rozprzestrzenianiem się ognia podczas pożaru. A zdobią ją maszkarony, czyli twarze ludzi, może miejskich radnych. Któż wie, co autor miał na myśli.

Pierwsze kamienne sukiennice powstały za panowania Kazimierza Wielkiego i była to hala o długości 108 m i szerokości 10 m wykonana w stylu gotyckim. Sukiennice mieściły w sobie 36 kramów, po 18 z każdej strony prowadzącej przez środek alei. Funkcjonowały na krakowskim rynku do 1555 roku, kiedy to spłonęły. Ich przebudowa przebiegała w latach 1556-1559. Nowe sukiennice zostały wykonane w stylu renesansowym, zyskały lżejszą bryłę oraz nową kondygnację. Nad przebudową obiektu pracowali Jan Maria Padovano, Santi Gucci oraz mistrz Pankracy. Fundusze stanowiła sprzedaż soli z kopalni w Wieliczce.

Głowy na kolumnach Sukiennic wykonano wg projektu Jana Matejki. Niemal na każdej głowicy pojawia się motyw dekoracyjny w postaci liścia akantu lub dębu. Są tu głowy męskie, ozdobione motywem roślinnym oraz popiersia kobiece wyobrażające przedstawicieli stanu szlacheckiego i mieszczańskiego od XIII do XVIII wieku. Widoczne są też kartusze z datami związanymi z historią Krakowa.
Ściana Sukiennic ozdobiona jest reklamą firmy Karola Rzący oraz pierwszej fabryki krajowej perfum kosmetyków toaletowych i higienicznych Jana Ihnatowicza ze Lwowa. Karol Rząca był krakowskim radnym i kupcem urodzonym w 1833 r. i posiadał wytwórnię wód i lemoniad, biuro spedycyjne, a od 1880 roku produkował reklamowane na Sukiennicach atramenty. Drugi szyld reklamuje przedsiębiorstwo Jana Ihnatowicza, lwowskiego aptekarza i właściciela fabryki perfum i kosmetyków, który swój sklep posiadał właśnie w Sukiennicach.
Arkadowe podcienia to kolejny bardzo charakterystyczny motyw architektoniczny Sukiennic z końca wieku XIX. Zostały wykonane wg projektu architekta Tomasza Prylińskiego. I już wiecie, że kapitele kolumn projektował sam Jan Matejko.
Sukiennice składają się z parteru, piętra i podziemi. Parter to miejsce handlu, na piętrze znajduje się galeria malarstwa i rzeźby polskiej XIX wieku. Jest to historycznie pierwszy na ziemiach polskich budynek Muzeum Narodowego, podziemia skrywają oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.