Zamek Kapituły Warmińskiej w Pieniężnie został usytuowany na rzeką Wałszą w północno-zachodniej części miasta. Wybudowano go w I poł. XIV w. Od 1772 r. zaczął niszczeć i być po części rozbierany. Po 1920 r. w zamku mieściła się szkoła. W 1945 r. został zniszczony przez Armię Czerwoną i do dziś pozostaje w ruinie. Zachowało się skrzydło północne oraz piwnice ze sklepieniami gotyckimi. Warto wspomnieć, że podczas wojny głodowej został spalony oraz że przez pół roku mieszkał w nim Mikołaj Kopernik.
Czym była Kapituła Warmińska? Na mocy decyzji papieża Innocentego IV z 1243 r. w Prusach podbijanych przez zakon krzyżacki ustanowiono cztery diecezje: chełmińską, pomezańską, warmińską i sambijską. Na czele każdej z nich stanął biskup. Miał on zorganizować funkcjonowanie nowego biskupstwa i powołać kapitułę katedralna, która w przyszłości miała wybierać kolejnych biskupów. Pierwotnie siedziba diecezji warmińskiej była ulokowana w Braniewie. Po zniszczeniu kościoła św. Andrzeja, który był kościołem katedralnym, w 1278 r. biskup przeniósł stolicę diecezji warmińskiej do Fromborka. Z terenu dominium biskupiego (Warmii) wydzielono jedną trzecią powierzchni na utrzymanie kapituły. Obszary to Frombork, Pieniężno, Olsztyn. Jednym z kanoników kapituły warmińskiej został Mikołaj Kopernik. W obrębie obwarowań wzgórza katedralnego na mieszkanie zajmował wieżę znajdującą się w północno-zachodnim narożu fromborskich obwarowań.
Historyczna mapa Warmii
.jpg)
