Dobre Miasto. O bazylice, baszcie, wieży i odnawianej kapliczce

30.9.12

Dobre Miasto. O bazylice, baszcie, wieży i odnawianej kapliczce

Spacer po Dobrym Mieście, zakupy ręcznie pakowanych krówek w fabryce słodyczy, ogromna pizza przy rondzie i karmienie kaczek nad Łyną. Czyli luz, bluz, w niebie same dziury...

Budowę gotyckiej kolegiaty pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych rozpoczęto około 1359 roku. To druga co do wielkości świątynia Warmii, od 19 maja 1989 r. posiada tytuł Bazyliki Mniejszej. Wewnątrz znajduje się rzeźba Madonny z XV wieku oraz późnobarokowy ołtarz z 1748 roku.

Baszta Bociania to jedyny dobrze zachowany dobromiejski fragment średniowiecznych murów obronnych. Została odremontowana w latach 1970 - 1973. Obecnie mieści się tu siedziba Oddziału Stowarzyszenia Społeczno - Kulturalnego "Pojezierze" oraz muzeum historii Dobrego Miasta. Nazwa wywodzi się od gniazdujących na szczycie bocianów, których w tym roku niestety nie było.

Wieża ciśnień została wybudowana w 1905 roku wraz z ujęciem wody i miejską siecią wodociągową. Wewnątrz znajduje się zbiornik z blachy stalowej o pojemności 150 m³. Wysokość wieży wynosi ok. 32 m. Od roku 1996 obiekt figuruje w rejestrze zabytków.

Dobre Miasto leżące na Warmii znajduje się 25 km od Olsztyna. Ta licząca około 11.000 mieszkańców miejscowość, zlokalizowana jest na wyspie pomiędzy ramionami rzeki Łyny. Nazwa miasta najprawdopodobniej wywodzi się od pruskiego słowa gudde oznaczającego krzak, zarośla. Dobre Miasto zostało założone na początku XIV wieku na miejscu osady Prusów. Prawa miejskie otrzymało 26 grudnia 1329 roku. W latach 1466-1772 znajdowało się w granicach Rzeczypospolitej. W czasie wojny z Krzyżakami okupowane było przez wojska wielkiego mistrza Albrechta Hohenzollerna, które obrabowały skarbiec kolegiaty. W latach 1626-1629 trwała okupacja wojsk szwedzkich. Decydujące znaczenie dla rozwoju miasta miało przeniesienie tu Kapituły Kolegiackiej. W ciągu kilkudziesięciu lat kanonicy wybudowali kościół, odpowiadający rangą kapitule, szkołę parafialną oraz szpital. Wraz z budową kolegiaty zaczęto wzmacniać obwarowania miejskie. W XIX wieku przez około 30 lat Dobre Miasto było miastem powiatowym. Przeżyło wówczas okres intensywnego rozwoju. Powstało tu wiele fabryk oraz małych zakładów. W czasie II wojny światowej wojska radzieckie zniszczyły prawie 65% miasta.

Kapliczki to chyba najbardziej rozpoznawalny element warmińskiego krajobrazu. Akurat przebiega renowacja niektórych z nich. Na Warmii jest ok. 1600 kapliczek. Większość datowana jest na II połowę XIX i z początek XX w. Piętnaście powstało w XVII stuleciu, a pięćdziesiąt w XVIII. Najstarsza zachowana na Warmii kapliczka znajduje się w Dobrągu koło Barczewa  i powstała w 1601 roku. Można je znaleźć na rozstajach dróg, przy kościołach oraz w przydomowych podwórkach. Około 240 kapliczek zostało wpisanych do rejestru zabytków i znajduje się pod ochroną. Na zdjęciach renowacja kapliczki w Dobrym Mieście przy ul. Grunwaldzkiej.

W okolicy: Kapliczki warmińskie: Dywity | Smolajny. Dworek myśliwski, wieża bramna z oficyną i pałac - letnia rezydencja biskupów warmińskich