Orzechowo – wieś, którą zlikwidowano

17.3.14

Orzechowo – wieś, którą zlikwidowano

Kontynuujemy podróże po Warmii zalesionej i zaglądamy do miejsc opuszczonych oraz tajemniczych, które ukrywają się przed ludzkim wzrokiem. Mazurska Małga, Chwalibogi, Piec, Ulesie czy Ruda, warmiński Jełguń oraz Sójka - to wsie, których już nie ma. Podobnie jest z Orzechowem leżącym na terenach komunistycznego imperium łańskiego.  Do roku 1977 wsią opiekowała się rodzina Biess, która przechowywała też klucze do kościoła. Orzechowo przestało istnieć po jej wyjeździe do Niemiec. Jednak już po 1952 roku, gdy w Łańsku powstał ośrodek wypoczynkowy Urzędu Rady Ministrów, Warmiaków z Orzechowa siłą zmuszono do wyprowadzki.

Jedna z dwóch kapliczek znajdujących się w Orzechowie oraz fragment boczny kościoła pw. św. Jana Chrzciciela - o tej świątyni więcej w kolejnych wpisach.

Dziś we wsi mieszka tylko leśniczy z rodziną. Kościół natomiast służy wiernym z pobliskich Rybak i Plusk.

Obok kościoła znajduje się budynek plebanii, który jeszcze klika lat temu zamieszkiwały dwie rodziny. Po pożarze dachu lokatorów przesiedlono, a okna zabito deskami.

Orzechowska kapliczka na rozstaju dróg.

Orzechowo (niem. Nusstal) położone jest w gmninie Olsztynek wśród lasów, bagien i jezior. Obecnie mieszkają tu 4 osoby. Ochronie podlega układ wsi z pozostałościami zabudowy wiejskiej z kościołem i cmentarzem.

Wieś powstała prawdopodobnie w roku 1575 w dobrach kapituły warmińskiej. Założono ją jako osadę młyńską zasiedloną przez Polaków. We wsi istniał kościół wizytowany w 1739 r. przez biskupa Krzysztofa Szembeka. Wedle przyjętego zwyczaju corocznie szła stąd pielgrzymka do Głotowa. Dane z lat 1785 i 1820 określają Orzechowo jako królewską wieś chłopską, z 15 domami i 85 mieszkańcami.

Na początku XX w. założono cmentarz katolicki. W 1910 r. z inicjatywy ks. Proboszcza Kierszpowskiego zbudowano kościół katolicki pod wezwaniem Jana Chrzciciela. Kościół uważany jest za jeden z najpiękniejszych na terenie gminy Olsztynek. W 1939 r. mieszkało tu 14 rodzin, była szkoła, dom parafialny dla starszych ludzi, kuźnia.

Wieś uległa wyludnieniu na skutek działań pobliskiego ośrodka wypoczynkowego Urzędu Rady Ministrów w Łańsku. Ówczesne władze państwowe i PZPR dążyły do likwidacji wioski i przejęcia gruntów z przeznaczeniem m.in. na tereny łowieckie. W 2005 r. mieszkało w Orzechowie 12 osób, dziś 4.

Tematycznie: Rezerwat Małga | Zamarznięty Gim, Las Warmiński i przemoczone buty na rozlewiskach Łyny | Dorotowo. Warmińska Atlantyda - wyspa Herta | Olsztyn. Knosały/Mochnackiego