Pierwsze wzmianki o Ornecie pojawiają się już 12 sierpnia 1308 roku. Znajduje się tu
najstarszy dzwon na Warmii, bo z 1384 roku. Jest umieszczony na wieżyczce
ratusza wybudowanego w 1375 roku. Przez wieki ten budynek był
nieznacznie przebudowywany. Kilka kroków dalej stoi kościół pw. św. Jana
Chrzciciela z charakterystycznymi smoczymi gargulcami. Legenda o smoku z Ornety głosi, że był to potwór pożerający nie tylko
zwierzęta, ale także kobiety i dzieci. Wielu rycerzy, którzy próbowali
uwolnić od niego miasto, padało w walce, aż wreszcie jednemu z nich
udało się zabić smoka. A gdzie dziś są orły, sokoły, herosy? Tydzień w Ornecie, czemu nie.
Orneta prawa miejskie uzyskała w 1313 roku. Nazwa miasta wywodzi się od
staropruskiej nazwy pola – wormedythin, ale już w początkach XV w
pojawiła się równolegle nazwa Orneta. Do I rozbioru Polski miastem
zarządzali biskupi.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSJkfXg-zqHH-4xV8bOk0t3eVa9Hs_GR1ensURaqUA83N3FRrhl58TI2WrZaNDxIB__GGRy1DgcAOi2bI-c2f-XM0iWvcQAGbxv6FqHuelyAim5fVbI9x2_FkO8TMjuvLaO8R3fUAfkQY/s1600/warmia%252C+orneta%252C+rynek+4.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaCr6BC-VJDfIxfUuQ-XCmA18vYw6KAC90P-IvHr0N3xvrEPSNbahD7yRTWrRGiXLXpFvEjrLQBZyLYIMNc22AGOsRQNIRf4i9hVBkZ9Kn7gE2WT3VmMXfpfmDCPbdJ8MvF2Djj4EEEMY/s1600/warmia%252C+orneta%252C+rynek+5.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_5-499VWuadM91S3CjUdZ824RgFfT_vAhn7akEepraJuk2okOktVa78ndkn07yVPu6uZsrV1zPovG_EuJnKzhXVEZlCYXZrb_9fUgzY8YDzZMrN1by9JmzwdWAluLY4wS_m3N27OFVJg/s1600/warmia%252C+orneta%252C+rynek+6.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEsp70F1SFpR_QW9T2npauTqMOHzOT_ppUstjWon0Iqm7dtxW4Py0wbTrmtLDZ9S_Gxcw7Mvv8Pvi_86O5D6c2TPyp1TQHgwI0j1MMiytcNyZOfQwCOGH1jEiFSk_uTlEtZrh9AOu0FAs/s1600/warmia%252C+orneta%252C+rynek+7.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxpaeca4N6IW43Y1TWRWNf8cjex3ke4fU-LKc8IupFgnrwuiz-g_a78a-rMeXebu9SGXm2yyeFLaOwY1yvSLCUPHDeULfcPrDQUj_8H71X21Q3oKqBFMz3anTtIHtb3URd7oVSLn8S3bw/s1600/warmia%252C+niebo+1.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNuIFnANJBX50Xqgwk9Qlo2dcGMAKdC4fQWUsCUReQqdHHmM-5v2vCED-sofEYEvbau3hVQO_MW0AJzHU8QcVoT33aeaohY5Fw14VHq5HLPOlF-tMqhN6_S9_lvLApG53zzIHubhxVgIg/s1600/warmia%252C+niebo+5.jpg)
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Ornecie to gotycka budowla zbudowana w latach 1350-1370 z inicjatywy biskupa
Hermana z Pragi. Jest ceglaną czteroprzęsłową bazyliką z niewyodrębnioną
częścią prezbiterialną i z wieżą od zachodu. W XV w. dobudowano kaplice
boczne, które z czasem otrzymały ozdobne szczyty, nadające budowli
niezwykle malowniczy wygląd, podkreślony ceramicznym detalem
architektonicznym. Wyróżnia się wysokimi, ozdobnymi attykami i fryzem z terakoty, umieszczono w nim maski kobiet i mężczyzn.
Fara
to dawne określenie nadawane kościołowi parafialnemu, które nawiązuje
do tradycji średniowiecza. To także najstarszy kościół w mieście, główny
kościół dekanatu lub, w miastach biskupich, nazwa dla drugiego kościoła
po katedrze. Fary budowano najczęściej w bezpośrednim sąsiedztwie
rynku, tak też jest w Ornecie.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYEC9CchylTc77oC45fNkJBMkgdN7S_vQDtUMXFCMX3SyT91aeM2i0t_0g-4Ko_MmlHpKImcobqgwIXr5YSu3-pQHmw_Pd_Y9CbDCYJyj5l0cZKIYLoUdzioW37MH5Wt7mdR78Hl_JkT8/s1600/orneta%252C+kosciol+farny+2.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBhThZtnuIYejwME3mO2YbKZrPI9OhvrALO0r_h4vNsJtHoWPBXeqYCCqoezSOJaUYawHvNQC0GbfepHIR2S6w991-W5anPRTE3SEGJiEPCYXJZ4LzKhqum80UX_X4zNjAtnJhVlRQIlM/s1600/orneta%252C+kosciol+farny+3.jpg)
Kościół znacznie ucierpiał w historii głównie za
sprawą wojen i pożarów, lecz mimo to należy do najbardziej
interesujących na Warmii. Został zniszczony w czasie wojen krzyżackich w
latach 1519-1525. Po zniszczeniach kościół przebudowano i rozbudowano,
otrzymał m.in. nowe szczyty i sklepienia. Około 1900 przeprowadzono
gruntowny remont kościoła nie zmieniając jednak jego konstrukcji i
architektury. We wnętrzu budynku na uwagę zasługują liczne zabytki: ołtarz
główny z 1744, żyrandol z 1576, barokowe ołtarze boczne (św. Elżbiety
Węgierskiej, św. Katarzyny Aleksandryjskiej, Serca Pana Jezusa), ambona z
1744. Liczne są ołtarze umieszczone przy filarach: ołtarz NMP
Różańcowej z 1761 roku, ołtarz św Józefa. Wewnątrz znajduje się również
gotycki krzyż z XV wieku oraz mosiężny lawaterz. Znajdują się też gotyckie malowidła ścienne (m.in. Koronacja Marii z końca XIV w.), a ponadto liczne malowidła z XV w.
Orneta, Wormditt, przedwojnie.