Reszel – nieprzewodnik

Dziś zapraszam na spacer po pięknym Reszlu. To miasteczko leżące na Warmii, z wieloma zabytkami, należące do sieci miast Cittàslow. Jesienią lubię je w takim wydaniu. Cichym, tajemniczym, z parasolem w ręku. W 1243 r. papież Innocenty IV zlikwidował biskupstwo pruskie i ustanowił na tych ziemiach diecezje: chełmińską, pomezańską, warmińską i sambijską. Na mocy tego postanowienia, dwie trzecie ziem z każdej diecezji miało należeć do zakonu krzyżackiego a jedna trzecia do biskupów. Przez ciągłe walki powstańcze, najazdy jaćwińskie i litewskie, ziemie wokół Reszla wraz ze strażnicą mogły przejść pod panowanie biskupie w 1275 r. Reszel już w 1254 r. przypadł biskupowi warmińskiemu – w dokumentach wymieniany jako „castrum Ressel”. W 1372 r. rozpoczęto budowę murów obronnych z basztami i trzema bramami: Wysoką, Królewiecką i Rybacką. W tym czasie Reszel był trzecim co do wielkości miastem Warmii, po Braniewie i Lidzbarku Warmińskim.

Na miejscu dzisiejszego ratusza stał wcześniej gotycki ratusz z XVII w., który spłonął w 1806 r. Ratusz w Reszlu został wybudowany w stylu klasycystycznym w latach 1815-1820 na starych fundamentach. Budynek jest piętrowy, z wysokim podpiwniczeniem. Portyk wejściowy jest ozdobiony dwoma kolumienkami. Na środku czterospadowego dachu znajduje się wieżyczka zegarowa z hełmem i iglicą.

W tle zamkowa wieża. Zamek biskupów warmińskich został zbudowany w latach 1350–1401. Część mieszkalna znajdowała się w skrzydłach południowym i wschodnim, pozostałe boki zamykał mur kurtynowy. W narożniku północno-zachodnim znajduje się wieża obecnie nakryta dachem, wcześniej zwieńczona była blankami. Wieża bramna z zachowanymi do dzisiaj prowadnicami bron znajduje się w zachodniej części zamku. Drewnianą strażnicę krzyżacką wzniesiono już około 1241 r. W 1648 i 1704 r. zamek został dwukrotnie splądrowany przez wojska szwedzkie. Rozebrano też w tym czasie część murów obronnych. Po I rozbiorze Polski został zamieniony na więzienie. Dwa pożary w pierwszych latach XIX w. spowodowały zniszczenia m.in. wieży głównej. Obiekt został opuszczony na kilkanaście lat. W 1822 r. przekazano go gminie ewangelickiej, która poczyniła w nim kolejne prace remontowe. Przebudowano skrzydło południowe na zbór, zmieniono elewacje m.in. dobudowano szczyt z sygnaturką. Rozebrano krużganki, a w skrzydle wschodnim umieszczono szkołę. W 1931 r. dokonano odbudowy wież zamkowych, w salach utworzono muzeum. Gruntowny remont został przeprowadzony w latach 1976–1985. Obecnie w zamku znajduje się hotel, a miejscu dawnej kaplicy ewangelickiej powstała w latach osiemdziesiątych galeria sztuki współczesnej.
Gotyckie mosty nad rzeką Sajną: Rybacki XIV w. (przy nim była miejska Brama Rybacka), Niski oraz trzeci most z XIV w., w znacznej części obsypany ziemią, który przechodził przez zasypaną fosę biegnącą niegdyś po zachodniej stronie starego miasta. Most ten chroniła Brama Wysoka. Prawdopodobnie gotyckie są elementy fundamentów, nad którą była konstrukcja drewniana, aż do przebudowy w XIX wieku w stylu neogotyckim.