Kochamy Warmię
  • ||
  • O blogu
  • Warmia
  • Kościoły Warmii
  • Kapliczki warmińskie
  • Fotograficzna mapa Warmii
  • Przystanek Mazury

29.3.13

Warmia - etnograficzne poszukiwanie wiosny

W gwoli wyjaśnienia. To zeszłoroczna wiosna, czyli początek maja w Stoczku Klasztornym. Dziś na warmińskich polach leży jeszcze gruba warstwa śniegu, a gdzieniegdzie spacerują zziębnięte bociany. Trochę brakuje mi kolorów, zapachów, odgłosów, smaków, a za oknem niestety wciąż zimno i mokro. Zatem wszystkiego kolorowego w nadchodzące Święta...
O Wielkanocy pisałem w tamtym roku, polecam link. Dziś kilka słów o wiośnie i związanych z nią zwyczajach na dawnej Warmii.
Ludowe obyczaje Warmiaków dotyczące nadejścia wiosny miały swoje korzenie w pogaństwie. Znane były obrzędy związane z wodą, ogniem oraz wiarą w wyjątkową moc ziół - miało to chronić ludzi i zwierzęta gospodarskie przed złym urokiem oraz czarami. Wnosiły siłę i radość życia, zapewniały dobry urodzaj i powodzenie na cały rozpoczynający się rok. Marzanna natomiast była boginią zaświatów, władczynią krainy umarłych. Topiąc kukłę, odsyłano ją w związku z narodzinami życia do właściwego jej świata, a wraz z nią choroby, śmierć i zimową martwotę. Zwiastunem wiosny dla Warmiaków były ptaki - jaskółki i bociany. Tym ostatnim przyglądano się, gdy przylatywały po zimie do gniazd, chcąc odgadnąć, jaka będzie pogoda w nadchodzącym roku. Bocian brudny oznaczał deszczowy rok, czysty natomiast suchy. Strojono też kapliczki i ołtarze gałązkami brzozy, kolorowymi wstążkami, kwiatami. Cykl wiosenny zamykał się obrzędem nocy świętojańskiej (24 czerwca), czyli Nocy Kupały. Na Warmii zwany był palinocką. W czasie tej magicznej nocy rozpalano ogniska, w których palono zioła, odbywały się też różnego rodzaju wróżby i tańce.
Czytaj więcej »
o 29.3.13 34
Podziel się!
Etykiety:
natura, Stoczek Klasztorny, Warmia, zapiski warmińskie
Nowsze posty
Starsze posty

25.3.13

Najstarsza winda w Olsztynie

To jedna z najstarszych w Europie i prawdopodobnie najstarsza w Polsce czynna winda osobowa. Znajduje się w budynku Książnicy Polskiej. Obiekt powstał w latach 1910-1912 i obsługuje pięciopiętrowy budynek. Winda służyła wygodzie lokatorów eleganckich mieszkań na piętrach. Producent windy nie jest znany, natomiast maszynownię wykonała niemiecka firma C. Herram-Findeisen w Chemnitz-Gablenz. Do napędu zastosowano silnik elektryczny Danziger-Werft. Nowy silnik wmontowano w 1959 roku, a po awarii systemu napędowego, od połowy lat 60. dźwig był już wyłączony z ruchu. Jednak ze względu na swój wiek wpisano go w 1991 r. do rejestru zabytków, a po renowacji ruszył na nowo w 2000 roku.
Secesyjny fronton ozdobiony jest motywami roślinnymi. Ma on różną wysokość na poszczególnych piętrach; najwyższą na parterze – 4,16 m, a najniższą na III piętrze – 3,15 m.
W okolicy: Olsztyn, ul. Wyzwolenia - szkoła dla dziewcząt różnych wyznań | Urząd Pocztowy nr 1 - dawna poczta cesarska w Olsztynie | Areszt śledczy w Olsztynie | Olsztyn. Budynek dawnej Rejencji | Olsztyn. Kamienica Naujacka
Czytaj więcej »
o 25.3.13 41
Podziel się!
Etykiety:
Foto Olsztyn, kamienice, Olsztyn, Warmia, zapiski warmińskie
Nowsze posty
Starsze posty

20.3.13

Siedem kapliczek z Wozławek

Wozławki - XIV-wieczna wieś w gm. Bisztynek, leżąca przy północnej granicy historycznej Warmii. Tuż za nią Warmia kończy się i wjeżdżamy w granice Natangii. Nad wsią góruje gotycki kościół, położony na wzgórzu, otoczony murem z kilkoma bramami wejściowymi z kutego żelaza. W 1380 roku powstała tu parafia pw. Świętego Antoniego Opata, istniejąca do dziś. Tuż przy kościele znajduje się cmentarz parafialny z licznymi nagrobkami dawnych mieszkańców Wuslack (niem.). 
Wozławki to niewielka wieś, a jest w niej aż osiem warmińskich kapliczek przydrożnych. Dwie z nich są datowane na lata 1867 i 1887. Siedem znajduje się w samej wsi, jedna jest położona na prywatnej posesji, z dala od głównej drogi. Chyba nie znam innej wsi warmińskiej z taką ilością kapliczek. Chwała z to mieszkańcom, bo dbają o nie znakomicie.



PS.
A dziś: śnieżyca za oknem, Międzynarodowy Dzień Szczęścia, pierwszy dzień astronomicznej wiosny, imieniny Eufemii i Archipa.  
Kilka dni temu na rynku wydawniczym ukazał się pierwszy elementarz gwary warmińskiej. Książka trafi nieodpłatnie do szkół na Warmii i ma na celu propagowanie zanikłej gwary, tradycji i kultury. Do elementarza dołączona jest płyta CD, na której zamieszczono teksty w formie audio oraz słowniczek. 
Słowa, które zamieszczono w podręczniku, dotyczą codzienności, np. "uma" to babcia, "kloce" to drewniane chodaki, "knoga" to po warmińsku wieszak, a "grzebzień" to gwarowa nazwa grzebienia. Porzeczki w warmińskiej gwarze to " jonki", kalarepa to "kólraba", a dynia to bania. - Zestaw słów ograniczyliśmy do rodziny, domu i zagrody, tak jak jest to w podtytule, a kolejnymi dziedzinami warmińskiego życia, np. świętami czy obrzędami, chcemy się zająć w kolejnych tomach elementarza - wyjaśniają PAP autorzy. 
A gwara warmińska to część dialektu mazowieckiego języka polskiego, która powstała w wyniku wymieszania się różnych gwar polskich, którymi mówili osadnicy kolonizujący południową część Warmii w XIV w. Były to głównie wielkopolskie gwary chełmińsko-dobrzyńskie i sąsiednie gwary Mazowsza. W gwarze warmińskiej charakterystyczne są też zapożyczenia leksykalne z języka pruskiego oraz germanizmy. Cecha podstawowa to brak mazurzenia, występuje tutaj jednak podobny proces - jabłonkowanie, np. śpagat, śnurek, śklonka zamiast szpagat, sznurek, szklanka.




Tematycznie: A w Nagladach wciąż lato | Warmia jesienna | Krośnieńskie sanktuarium, kapliczki przy trasie Olsztyn-Krosno i relacja z urodzin
Czytaj więcej »
o 20.3.13 50
Podziel się!
Etykiety:
Foto Warmia, gwara warmińska, kapliczki, kapliczki warmińskie, kościoły, Święta Warmia, Warmia, Wozławki, zapiski warmińskie
Nowsze posty
Starsze posty

15.3.13

Motyw przewodni: drzwi

Drzwi symbolizują przejście z jednego stanu w drugi. Mogą oznaczać narodziny, odrodzenie, potęgę, chwałę, cierpienie, czas między życiem a śmiercią. W chrześcijaństwie symbolizują duszę ludzką i zbawienie. Wprowadzają nas w inny wymiar, czasem w inny, fantastyczny świat. Drzwi mają za zadanie chronić nas, wyposażone w rygiel, zamek, zabezpieczać przed nocą, przed tym co złe. 
Oczywiście, że są drzwi i drzwi. Uwielbiam te piękne, drewniane, dostojne, na które można patrzeć bez końca, ozdobione w motywy roślinne, ludowe, geometryczne, kolorowe szyby, dopieszczone ręką snycerza.
Dziś drzwi olsztyńskich kamienic, kościołów, ratusza i poczty oraz trochę marcowej zimy. 
Tematycznie: Motyw przewodni: okna / cisza | Architektoniczne detale i coś jeszcze... Wielkanoc na Warmii | Olsztyn. Staromiejskie detale
Czytaj więcej »
o 15.3.13 43
Podziel się!
Etykiety:
Foto Olsztyn, kamienice, kościoły, motyw przewodni, Olsztyn, ratusz, Warmia
Nowsze posty
Starsze posty

10.3.13

Willa ze strażnikiem / Olsztyn, ul. Mickiewicza 27

Willa ze strażnikiem lub Willa ze stróżem stoi przy skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Mickiewicza. Została zbudowana ok. 1903 roku, a jej właścicielem był mistrz budowlany Antoni Swierzewski. Kamienica powstawała zapewne etapami, najpierw część od strony ul. Mickiewicza, a potem od ul. Kościuszki. Secesyjny budynek posiada bogate dekoracje: wieżyczki, ornamenty roślinne, zdobione parapety oraz wyjątkowy relief na ścianie. Widać na nim pejzaż z górami, a na mniejszej płaskorzeźbie mężczyznę, prawdopodobnie strażnika, który pobierał myto za wjazd furmanek do Olsztyna. Brodata postać w szynelu, czapce, trzyma laskę i pęk kluczy. Budynek wzniesiono na rzucie litery L. Posiada cztery kondygnacje i jest podpiwniczony. Wyjątkowego charakteru nadają mu liczne loggie, balkon i weranda, co upodobnia ją do zbliżonej w manierze kamienicy Villa Martha. Od 1945 roku budynek jest własnością miasta. Przez długi czas na parterze mieściła się biblioteka dla dzieci, a po jej wyprowadzce lokum znalazło biuro poselskie. Spotkania autorskie z dziećmi i młodzieżą odbywali tu znani pisarze i poeci, jak chociażby Zbigniew Nienacki, Ewa Nowacka, Wanda Chotomska czy Maryna Okęcka-Bromkowa. 
Tematycznie: Olsztyn. Willa ze Wzgórza Wilhelminy i wieża wodna | Villa Martha w Olsztynie | Olsztyn. "Arka" i jej eklektyczna willa
Czytaj więcej »
o 10.3.13 38
Podziel się!
Etykiety:
Foto Olsztyn, kamienice, Olsztyn, pomniki/rzeźby, Warmia, wille/dworki/pałace
Nowsze posty
Starsze posty

5.3.13

Kierunek Tuławki. Jest taki samotny dom...










Poza miastem. Magia miejsc. Od lat te same przedmioty. Kiczowaty klimat. Skrzypiące deski. Strych. Cisza.
Lubię odwiedzać takie domy.




I przyroda sprzed 189 dni.
Czytaj więcej »
o 5.3.13 34
Podziel się!
Etykiety:
natura, Święta Warmia, Tuławki, Warmia
Nowsze posty
Starsze posty
Nowsze posty Starsze posty Strona główna
Subskrybuj: Posty (Atom)
kochamywarmie.pl
Warnija • podróże • fotografia | Blog o Warmii i jej okolicach

Szukaj na tej stronie

Idea jest prosta: pokazywać, czyli dawać Wam Warmię, jej historię, kulturę, przyrodę, piękno... Miło mi, że od 14. lat jesteście ze mną.
kochamywarmie.pl to ponad 1000 wpisów | 30 tys. komentarzy | prawie 25 tys. zdjęć Warmii | 6 tys. obserwatorów. Dołącz do zespołu!

Zajrzyj

Narrator

Moje zdjęcie
Zbyszek Kraśnicki
Olsztyn, Warmia, Poland
Wyświetl mój pełny profil

Moja lista blogów

  • Kochamy Warmię | Warmia foto & blog
  • Olsztyn fotograficznie
  • Kapliczki warmińskie | kapliczki i kościoły Warmii
  • Olsztyńskie kamienice

Polecany post

Tytanowa biel | Olsztyn niezwykle subiektywny

Biało. Biel nader pożądana, bo dodająca uroku. Zawsze narzekacie na zimę, a tym razem wszędzie słyszę tylko ochy i achy. I dobrze, potrz...

Archive

W obrębie Warmii leży 12 miast, wszystkie z prawami miejskimi od średniowiecza. Poznaj warmiński zodiak:
POL Braniewo COA.svg Braniewo, 1254 r.; POL Lidzbark Warmiński COA.svg Lidzbark Warmiński, 1308 r.; POL Frombork COA 1.svg Frombork, 1310 r.; POL Pieniężno COA.svg Pieniężno, 1312 r.; POL Orneta COA.svg Orneta, 1313 r.; POL Dobre Miasto COA.svg Dobre Miasto, 1329 r.; POL Reszel COA.svg Reszel, 1337 r.; POL Jeziorany COA.svg Jeziorany, 1338 r.; POL Olsztyn COA.svg Olsztyn, 1353 r.; POL Barczewo COA.svg Barczewo, 1364 r.; POL Bisztynek COA.svg Bisztynek, 1385 r.; POL Biskupiec COA.svg Biskupiec, 1395 r.

Translate / Przetłumacz

Tematy | Warmia i okolice

Allenstein Ameryka analogowe architektura Austria baby pruskie Bałdy Barcikowo Barczewo Barkweda Bartąg Bartążek Bęsia Biesal Biesowo Biesówko Biskupiec Bisztynek Blanki Braniewo Brąswałd Bredynki Buczyniec Bukwałd Burdąg Butryny Bynowo Cerkiewnik Chwalęcin cmentarze Czarny Kierz Czechy Czerwonka Derc Dębowiec Dębowo Długie Dłużek Dobrąg Dobre Miasto Dolina rzeki Wałszy Dorotowo Drulity Dywity Elbląg Ełdyty Wielkie Ełk Foto Olsztyn Foto Warmia Franknowo Frączki Frombork Garzewko Garzewo Gągławki Gdańsk Gietrzwałd Giżycko Głotowo Gołogóra Grabinek Gradki Grunwald Gryźliny Gutkowo gwara warmińska Henrykowo Idzbark Ignalin Iława industrialnie Jankowo Jaśkowo Jedwabno Jedzbark Jełguń Jesionowo jeziora Jeziorany Jonkowo kamienice Kamienna Góra Kanał Elbląski kaplice kapliczki kapliczki olsztyńskie kapliczki warmińskie Kaplityny Karnitki Karnity Kętrzyn Kielarskie Kielary Kieźliny Kiwity Klebark Mały Klebark Wielki Klewki Kłębowo Kobułty Kokoszewo kolej Komalwy Kopernik Korsze Kosyń kościoły Kośno Kot Kraina Tysiąca Jezior Krasicki Kraszewo Krekole Krokowo Kromerowo Krosno krzyże Kwiecewo Lamkowo Las Miejski Las Warmiński legendy warmińskie Leleszki Lidzbark Warmiński Liksajny Limajno Linowo Linowskie Litwa Liwa Lubomino Lutry Łańsk Łęgajny Łomy Łupstych Łyna Majdy makro Malbork Małdyty Małga Markajmy Mazury Mątki mgła Miłogórze Miłomłyn Miodówko Mokiny Morąg mosty motyw przewodni mozaiki mur pruski murale muzea Naglady Narty Nasy Natać Wielka Naterki natura Nidzica Niedźwiedź noc muzeów Nogat Nowa Kaletka Nowa Wieś Nowe Kawkowo Nowe Marcinkowo Nowe Włóki Olsztyn Olsztynek olsztyńskie tramwaje Omulew opuszczone Orłowo Orneta Orzechowo Ostróda panorama Pasym Pieniężno Piławki Pisa Pluski pochylnie Pojezierze Iławskie Polska Połapin pomniki/rzeźby Praga Praslity PRL Prosity Prusy Górne Prusy Wschodnie Przykop przystanek Mazury Pupki Purda Puszcza Napiwodzko-Ramucka Radostowo Raj Ramsowo Rasząg ratusz reporter Reszel rezerwaty Rogiedle Rogóż Rokitnik rowerem przez Mazury rowerem przez Warmię Rozgity Różnowo Różynka Runowo Ruszajny Ruś Rzeck Sambród Samolubie sanktuaria Sarnowo Sętal sgraffito Silice Skajboty Skanda skansen Skolity Słonecznik Słowacja Słupy Smolajny Stare Jabłonki Stary Dwór Stary Olsztyn Stawiguda Stoczek Klasztorny street Studzianka Sudwa Sukiel Sząbruk Szczęsne Szczytno szkoły Szwaderki Szymany Świątki Święta Lipka Święta Warmia Tabórz Tannenberg-Denkmal Tarda Tolkmicko Tolniki Wielkie Tomaryny Tomaszkowo Toruń tramwaje Tuławki Ukiel Unieszewo urbex Ustnik Wadąg Wałsza Wały Wapnik Warmia Warmia na weekend Warmia subiektywnie warmińskie aleje Warmińskie Buczyny warmińskiewakacje warmińsko-mazurskie Warszawa Westerplatte Węgajty Wichrowo Wiedeń wieże Wigry Wikno Wilczkowo Wilhelm II wille/dworki/pałace Wilno Wipsowo Wisła wojsko Wojtkowizna Worławki Woryty Wozławki Wójtowo Wrócikowo wschody/zachody Wulpińskie Zalew Wiślany zamki zapiski warmińskie Zazdrość Zgniłocha Zielonowo Zimna Woda Żegoty

Obserwatorzy

Newsletter

Społeczność

Zastrzegam sobie wszelkie prawa do zdjęć własnego autorstwa. Wykorzystywanie ich jest możliwe tylko za pisemną zgodą. Uszanują moją pracę i prawa autorskie (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83).
© 2007/21 by Kochamy Warmię

Na tej stronie używamy plików coockie. Korzystając z niej, zgadzasz się na to. Dla twojej wygody używamy ich bez irytujących powiadomień.
Obsługiwane przez usługę Blogger.
Ⓒ 07/20 Kochamy Warmię.